Goed bestuur leidt tot goed onderwijs in het mbo
Goed bestuurde mbo-instellingen leveren vaker goed onderwijs. Dat blijkt uit het rapport Besturing en onderwijskwaliteit in het mbo, dat de Inspectie van het Onderwijs heeft gepubliceerd. Hiervoor heeft de inspectie een representatief onderzoek gedaan bij 27 bekostigde mbo-instellingen.
Twee dimensies
De inspectie heeft onderzocht hoe de instellingen presteren op twee dimensies van goed bestuur:
- kwaliteitszorg (het monitoren, bijsturen en verbeteren van de onderwijskwaliteit) en
- organisatie-effectiviteit (met onderdelen als stabiliteit van bestuur en management, resultaatgerichtheid en de onderwijsinformatievoorziening).
Organisatievermogen gaat gelijk op met kwaliteitszorg
Onderzocht is hoe het bestuurlijk vermogen van instellingen samenhangt met de onderwijs- en examenkwaliteit bij hun opleidingen.
Uit analyse blijkt dat het niveau van kwaliteitszorg en organisatie-effectiviteit meestal samenhangen: instellingen die goed presteren op organisatie-effectiviteit doen dat vaak ook op kwaliteitszorg. Omgekeerd geldt ook dat als instellingen bestuurlijk achterblijven, ze dat meestal doen op allebei de dimensies van bestuurlijk vermogen.
Relatie tussen bestuurlijk vermogen en onderwijskwaliteit
Bovendien is duidelijk geworden dat er een verband bestaat tussen bestuurlijk vermogen en onderwijskwaliteit. Instellingen die bovengemiddelde onderwijskwaliteit bieden, worden meestal ook beter bestuurd. Lagere onderwijskwaliteit daarentegen gaat meestal samen met minder ontwikkeld bestuurlijk vermogen.
Grote verschillen tussen voorlopers en achterblijvers
De inspectie stelt in haar rapport dat de afgelopen jaren een gestage verbetering van het bestuurlijk vermogen in het mbo zichtbaar is. De verschillen tussen de 15 procent van de instellingen die voorop lopen en de 15 procent achterblijvers zijn echter aanzienlijk. Dit is des te ernstiger, omdat zwakkere besturing vaak zijn neerslag vindt in lagere onderwijskwaliteit.
Focus op onderwijskwaliteit niet vanzelfsprekend bij intern toezicht
Bij de vooruitgang in bestuurlijk vermogen hoort ook het interne toezicht. Dat verbeterde in de afgelopen jaren, zij het dat de focus op onderwijskwaliteit geen vanzelfsprekendheid is. Ook voldoen bij een fors aantal instellingen voldoen raden van toezicht nog onvoldoende aan de afspraken in de branchecode.
De grafiek laat zien dat er een verband is tussen bestuurlijk vermogen en onderwijskwaliteit. Bovendien is er ook een verband tussen de twee dimensies van bestuurlijk vermogen: organisatie-effectiviteit en kwaliteitszorg. Slechts 20 procent van de instellingen scoren bovengemiddeld op de ene dimensie van bestuurlijk kwaliteit en ondergemiddeld op de andere (linksboven en rechtsonder). In het kwadrant rechtsboven bevinden zich de instellingen met een bovengemiddeld niveau van organisatie-effectiviteit én kwaliteitszorg. Dit betreft zo’n 40 procent van de instellingen. Vier van de vijf onderzochte instellingen met hogere onderwijskwaliteit bevinden zich in dit kwadrant: zij zijn dus sterk in kwaliteitszorg, organisatie-effectiviteit en onderwijskwaliteit. In het kwadrant linksonder bevinden zich de instellingen met een ondergemiddeld niveau van organisatie-effectiviteit én kwaliteitszorg. Ook dit betreft zo’n 40 procent van de instellingen. Vier van de vijf onderzochte instellingen met lagere onderwijskwaliteit bevinden zich in dit kwadrant: zij zijn dus zwak in kwaliteitszorg, organisatie-effectiviteit en onderwijskwaliteit.[/caption]
Downloads
De bevindingen en conclusies van het inspectieonderzoek zijn gedeeld met de commissie Oudeman. Deze publiceert ook vandaag haar rapport over de bestuurbaarheid van het mbo.