Hoe lang mag een leerling doen over het voortgezet onderwijs?

Scholen bepalen zelf hoe lang een leerling mag doen over het vmbo, havo en vwo. Deze verblijfsduur heeft te maken met regels voor zittenblijven.

De meeste scholen hebben in het schoolreglement opgenomen dat leerlingen:

• Niet mogen blijven zitten in de brugklas;
• Maximaal één keer mogen blijven zitten in de onderbouw;
• Maximaal twee keer mogen blijven zitten in verschillende jaargroepen;
• Eén keer mogen zakken voor het eindexamen.

Op welke leeftijd verlaat een leerling school?

Leerlingen die één of meerdere keren blijven zitten, zijn gemiddeld één of twee jaar ouder als zij eindexamen doen en de middelbare school verlaten. Het kan natuurlijk ook zijn dat een leerling op de basisschool is blijven zitten. De leerling is dan gemiddeld één jaar ouder dan klasgenoten bij de start in de brugklas.

Voorbeeld:

Een vwo-leerling blijft twee keer zitten: eenmaal in de onderbouw en eenmaal in de bovenbouw. Deze leerling is dan gemiddeld negentien jaar als hij eindexamen doet en de school verlaat.

Voorbeeld:

Een havo-leerling blijft eenmaal zitten. Deze leerling is dan gemiddeld zeventien jaar als hij eindexamen doet en de school verlaat.

Voorbeeld:

Een vmbo-leerling doorloopt de middelbare school in de gebruikelijk vier jaar. Maar hij is op de basisschool een keer blijven zitten. De leerling is dan gemiddeld zestien jaar als hij eindexamen doet en de school verlaat.

Regels voor zittenblijven en verblijfsduur op school in de praktijk

Op veel scholen voor havo en vwo mogen leerlingen maximaal één keer blijven zitten in de onderbouw. Als een leerling het schooljaar opnieuw niet haalt, dan moet de leerling meestal overstappen naar een vervolgklas op een lager niveau.

Er zijn ook scholen voor havo en vwo waar zittenblijven in de bovenbouw niet mogelijk is. Dreigt dit toch te gebeuren, dan moet de leerling overstappen naar een vervolgklas op een lager niveau. Of de leerling maakt de overstap naar een andere school.

Vmbo-scholen hebben vaak de regel dat je maximaal twee keer mag blijven zitten. Bovendien is het vaak niet mogelijk om in de brugklas te blijven zitten.

Beleid verschilt per school: raadpleeg schoolplan en schoolgids

Omdat scholen zelf regels mogen opstellen over zittenblijven, verschilt het beleid per school. Wil je weten wat de regels zijn op jouw school? En hoe lang jij maximaal over het vmbo, havo of vwo op jouw school mag doen? Raadpleeg dan het schoolplan of de schoolgids.

Een school is namelijk wettelijk verplicht om het onderwijskundig beleid in het schoolpan te publiceren (art. 2.88 lid 2 onder a WVO 2020). En het onderwijskundig beleid bestaat onder andere uit regels over zittenblijven, afstromen, overgangsnormen en de maximale verblijfsduur. 

Meer weten over de algemene regels rondom zittenblijven in het voortgezet onderwijs? Lees dan: ‘De regels voor zittenblijven in het voortgezet onderwijs’.

Praktijkonderwijs tot en met schooljaar waarin leerling 19 jaar wordt

In het praktijkonderwijs mag een leerling op school blijven tot en met het schooljaar waarin hij 18 jaar wordt. Soms vindt een school dat een leerling baat heeft bij een extra jaar praktijkonderwijs. Als de school dit aangeeft, kan de Inspectie van het Onderwijs het praktijkonderwijs met één jaar verlengen.

In zeldzame gevallen kan de Inspectie van het Onderwijs de verblijfsduur in het praktijkonderwijs nog eenmaal met een jaar verlengen. De school moet dit verzoek wel goed onderbouwen. De leerling verlaat de school dan aan het einde van het schooljaar waarin de leerling 19 jaar wordt (art. 8.7 lid 3 WVO 2020).