Wat is onderwijstijd?

Geplaatst door Kaja Sariwating op 6 juni 2023
Onderwijstijd is het minimum aantal lesuren dat scholen aan leerlingen moeten aanbieden. De onderwijstijd geldt voor het basisonderwijs, voortgezet onderwijs en middelbaar beroepsonderwijs. De onderwijstijd, ook wel normuren genoemd, verschilt per sector en opleiding. Zo is de onderwijstijd op de basisschool 7.520 uur, verspreid over acht schooljaren. Terwijl de onderwijstijd voor het vwo (een zesjarige opleiding) 5.700 uur is. De onderwijsinspectie ziet er op toe dat basisscholen, middelbare scholen en mbo-opleidingen zich aan de wettelijke onderwijstijd houden. 

Onderwijstijd: minimum aantal lesuren

Volgens de wet zijn scholen verplicht leerlingen een minimum aantal lesuren per jaar aan te bieden. Scholen bepalen zelf de schooltijden, zolang wordt voldaan aan de urennorm die de overheid heeft opgesteld. De onderwijstijd:

  • betreft begeleid onderwijs
  • moet deel uitmaken van het verplichte onderwijsprogramma
  • moet uitgevoerd worden onder verantwoordelijkheid van het onderwijspersoneel

Normuren/onderwijstijd basisonderwijs

Onderwijsniveau Urennorm
basisonderwijs (onderbouw) minimaal 3.520 uur
basisonderwijs (bovenbouw) 3.760 uur

Over acht schooljaren is dit minimaal 7.520 uur. De overgebleven 240 uur mogen scholen zelf verdelen over de onderbouw en de bovenbouw (art. 8 lid 7b WPO).

Normuren/onderwijstijd speciaal basisonderwijs

Onderwijsniveau Urennorm
speciaal basisonderwijs (onderbouw) Minimaal 3.520 uur
speciaal basisonderwijs (bovenbouw) 3.760 uur

Een kind op een speciale basisschool krijgt hetzelfde aantal uren onderwijs als in het gewone basisonderwijs. Er geldt wel een uitzondering voor dove en slechthorende kinderen jonger dan vier jaar. Zij krijgen minimaal 880 uren onderwijs per schooljaar.

Normuren/onderwijstijd voortgezet onderwijs

Onderwijsniveau Urennorm
havo (5 jaar) 4.700 uur
vwo (6 jaar) 5.700 uur
vmbo/mavo (4 jaar) 3.700 uur

Voor het voortgezet onderwijs zijn de normuren vastgelegd per opleiding. Zie voor vwo bijvoorbeeld: artikel 2.5 Uitvoeringsbesluit 2020en art. 2.6 Uitvoeringsbesluit 2020. Scholen bepalen zelf hoeveel uren er per jaar worden ingeroosterd. Dit is toegestaan.

Middelbare scholen moeten wel minimaal 189 dagen per schooljaar onderwijs geven. De medezeggenschapsraad op school moet vooraf instemmen met de planning van de dagen waarop er geen onderwijs is. In het weekend mag geen onderwijs gegeven worden. Daarnaast zijn er per schooljaar maximaal 71 andere schoolvrije dagen: 55 vakantiedagen, 4 feestdagen en 12 roostervrije dagen.

Normuren/onderwijstijd voortgezet speciaal onderwijs

Onderwijsniveau Urennorm
havo, vwo of vmbo/mavo hetzelfde aantal uren als voor het voortgezet onderwijs per opleiding
praktijkonderwijs 1.000 uren onderwijs per leerjaar

Normuren/onderwijstijd middelbaar beroepsonderwijs

BOL opleidingen Urennorm
Entreeopleiding 1.000
1-jarige opleiding 1.000
2-jarige opleiding 2.000
3-jarige opleiding 3.000
4-jarige opleiding 4.000

Bron normuren: art. 7.2.7 lid 3 WEB.

Het aantal uren onderwijs voor de beroepsbegeleidende leerweg (BOL) is minimaal 850 uren per studiejaar. Het aantal uren onderwijs voor de beroepsopleidende leerweg (BOL) verschilt per opleiding. In het schema gaat het bij de urennormen om het totaal aantal uren aan begeleide onderwijsuren en beroepspraktijkvorming. In het eerste jaar moet het onderwijsprogramma minimaal 700 uur begeleide onderwijstijd kennen, behalve bij de entreeopleiding. Meer achtergronden over BOL en BBL is te lezen in het artikel Wat is het verschil tussen BOL en BBL?.

Lesuitval en te weinig uren, wat kan je doen?

De onderwijsinspectie ziet er op toe dat basisscholen en middelbare scholen zich aan de wettelijke onderwijstijd houden. Maar is er sprake van een structureel lerarentekort op een school? En kan deze school duidelijk maken aan de inspectie dat ze geen mogelijkheden binnen de wet hebben en daarom weloverwogen kiezen voor een noodmaatregel? Zoals een schoolweek waarin leerlingen vier dagen les hebben van een bevoegde leerkracht en één dag van een onbevoegde kracht? Dan zal de inspectie niet verder handhaven.

Als de inspectie signalen krijgt dat de kwaliteit of veiligheid ernstig in het geding zijn, start het een onderzoek. Want boven alles moeten de veiligheid van leerlingen en leerkrachten en de kwaliteit van het onderwijs gewaarborgd zijn. Het schoolbestuur blijft daarvoor verantwoordelijk, ook in tijden van lerarentekorten.

Maakt u zich zorgen over de kwaliteit van het onderwijs door lesuitval en eventuele wisselingen van leerkrachten? Of vraagt u zich af of de school zich houdt aan de urennorm? Neem dan contact op met de groepsleerkracht, mentor of directeur. Zo kunt u uw zorgen uiten en samen kijken naar mogelijke oplossingen. U kunt uw zorgen ook aankaarten bij de MR, zodat de oudergeleding hierover in gesprek kan gaan met de lerarengeleding. Levert een gesprek met de directeur en de MR niets op? Dan kunt u het schoolbestuur inschakelen.

Meer artikelen over Onderwijstijd