Wie controleert een Gezonde School?

Geplaatst door Marlijn Huitink op 10 maart 2015
Scholen worden niet zomaar een Gezonde School. GGD GHOR Nederland, de koepelorganisatie van gemeentelijke gezondheidsdiensten en regionale geneeskundige hulpverleningsorganisaties, beheert het vignet Gezonde School. De aanvraag om een Gezonde School te worden, wordt beoordeeld door een deskundige op het gebied van de gezondheidsthema’s die de school zelf heeft gekozen. Gezonde Scholen worden jaarlijks bezocht om te kijken hoe ze bezig zijn met gezondheid. Scholen zijn zelf verantwoordelijk voor het nakomen van de afspraken verbonden aan het vignet Gezonde School.

Controle op de aanvraag

In principe vraagt de directeur van een school een vignet Gezonde School aan, maar ook een vakdocent zoals een docent lichamelijke opvoeding mag een aanvraag doen. Voor hulp hierbij kunnen scholen een Gezonde Schooladviseur van bijvoorbeeld de GGD inschakelen. Samen wordt dan bekeken welke gezondheidsthema’s het beste bij de school passen en of deze voldoen aan de criteria (zie hier de criteria per thema). Ook de medezeggenschapsraad heeft een belangrijke rol. Deze moet eerst instemmen met de aanvraag. De bepaling in de Wet Medezeggenschap Scholen (WMS) geeft ouders instemmingsbevoegdheid. De inspraak van ouders op het beleid rondom gezondheid op school vergroot de ouderbetrokkenheid.

Partners en GGD GHOR Nederland

Bij de Gezonde School aanpak zijn verschillende partners betrokken, die vanuit hun thema-specifieke deskundigheid de aanvraag van een vignet beoordelen. Het Voedingscentrum beoordeelt bijvoorbeeld het thema voeding. GGD GHOR Nederland controleert of de beoordelingsprocedure volledig is doorlopen. Bij een positieve beoordeling krijgt de school een vignet toegekend. Tijdens de beoordelingsprocedure kan het zijn dat er contact wordt gezocht met de school. Bijvoorbeeld als er dingen onduidelijk zijn voor de beoordelaar of als een school meer bewijsmateriaal moet leveren om te laten zien dat die voldoet aan de criteria.

Controle op de uitvoering

Jaarlijks worden er audits uitgevoerd door GGD GHOR Nederland. Er wordt gecontroleerd of de school zich houdt aan de criteria die zijn vastgesteld voor een gezondheidsthema. De audits vinden één keer per jaar steekproefsgewijs plaats. Dat betekent dat niet alle scholen worden bezocht voor een controle. De vragenlijst over de themacertificaten, die scholen hebben ingevuld voor de aanvraag, vormt de basis tijdens zo’n controle. Tijdens een rondleiding door de school wordt gekeken of de antwoorden op de vragen overeen komen met de praktijksituatie op de school en de beschikbare (beleids)documenten. Ook vindt er een gesprek plaats over de vorderingen van de Gezonde School. Bij een negatieve beoordeling krijgt de school drie maanden de tijd om verbeteringen door te voeren in het beleid. Lukt dit niet, dan wordt het themacertificaat na drie maanden ingetrokken. Tot nu toe is dit nog niet voorgekomen.

Signalering door ouders

Een andere reden voor een controle kan een signaal zijn van buitenaf. Ouders die op- of aanmerkingen hebben, twijfelen aan het beleid van de school of niet tevreden zijn, kunnen terecht bij de regionale afdeling van de GGD of GHOR. Er wordt dan een gesprek aangevraagd met de school om samen te kijken wat er aan de hand is. Ook klachten van de GGD of een verzoek van de school zelf kunnen aanleiding zijn om een controle uit te voeren. Tot nu toe is dit enkele keren voorgekomen.

Een Gezonde School blijven

De themacertificaten en het vignet zijn drie jaar geldig. Daarna kunnen scholen het vignet verlengen voor weer drie jaar door opnieuw de online vragenlijst van de themacertificaten in te vullen. Verlenging kost 50 euro. De verantwoordelijkheid voor het behoud van een Gezonde School ligt bij de school zelf. Dit kan de school doen door continue aandacht te besteden aan de gezondheidsthema’s en de bijbehorende activiteiten. Het is van belang dat alle lagen van de school voortdurend betrokken blijven. Leerlingen, ouders, team en directeur: een Gezonde School ben je met zijn allen. De Gezonde School moet ook worden geëvalueerd. Hierdoor krijgt een school inzicht in de effecten van de verschillende activiteiten en aanwijzingen voor verbeteringen in de toekomst. Dit werkt motiverend en vergroot de betrokkenheid van iedereen. Een online stappenplan (po, vo en mbo) ondersteunt scholen bij de evaluatie van een Gezonde School.