- De leerling mag het jaar overdoen, dit heet zittenblijven of doubleren.
- De leerling moet overstappen naar onderwijs op een lager niveau, dit heet afstromen.
Naar een andere school
Als een leerling moet afstromen en de school deze onderwijssoort zelf niet aanbiedt, moet de leerling naar een andere school.
Een voorbeeld is een leerling op een school die alleen vmbo-t aanbiedt, die moet afstromen naar vmbo-k. Ook komt het voor dat vwo-leerlingen van een categoraal gymnasium moeten overstappen naar een athenaeum, omdat ze teveel moeite hebben met Latijn en Grieks.
Geen tijd
Leerlingen die moeten afstromen, krijgen dat soms pas bij het eindrapport net voor de zomervakantie te horen. De rapportvergadering, waar het definitieve besluit wordt genomen, vindt in de laatste dagen voor de zomervakantie plaats. Het probleem is dan dat er geen tijd meer is om nog een andere school te vinden.
Wachtlijst
Meestal worden de (ouders van) leerlingen waarmee het op school niet goed gaat al eerder gewaarschuwd. De school geeft rondom Pasen vaak al aan dat een leerling aan het einde van het schooljaar zal moeten afstromen als de resultaten niet verbeteren.
Maar ook dan lukt het niet altijd om een nieuwe school te vinden. Dat komt doordat de school waar de leerling naar wil overstappen pas aan het einde van het schooljaar zeker weet hoeveel plek er beschikbaar is. Het kan zijn dat een leerling op een wachtlijst komt te staan en uiteindelijk toch geen plek heeft.
Verantwoordelijkheid afschuiven
De formele omschrijving voor zo’n situatie is dat de school de leerling dan ‘verwijdert vanwege onvoldoende leerresultaten’. De wet verplicht de verwijderende school om een nieuwe school te vinden. In de praktijk melden sommige scholen helemaal niet dat het gaat om een verwijdering vanwege onvoldoende leerresultaten. Ze vertellen de ouders dat die een nieuwe school moeten zoeken en schuiven daarmee hun verantwoordelijkheid af op de ouders, zo blijkt uit diverse situaties die ouders aan OCO hebben voorgelegd.
Schoolkeuze bij overstap in overleg
Een ander probleem dat ouders aan OCO voorleggen is dat verwijderende scholen een nieuwe school aanbieden die in de ogen van de ouders geen wenselijke keuze is. Dat is zeker het geval als er maar één school wordt aangeboden en dat juist de enige school is waar ouders hun kind niet heen willen sturen.
Nog geen school? Meld het bij het samenwerkingsverband!
Ouders van Amsterdamse leerlingen die voor de zomervakantie geen nieuwe school hebben gevonden moeten dat melden bij het samenwerkingsverband. Daar wordt een overzicht aangelegd van de leerlingen die nog zonder school zitten en van de plekken die nog beschikbaar zijn. Direct na de zomervakantie gaat het samenwerkingsverband aan de slag om te helpen bij het plaatsen van deze leerlingen.
1 oktober
Meestal lukt het wel om na de start van het nieuwe schooljaar een nieuwe school te vinden voor 1 oktober. Misschien is dit ook omdat het aantal ingeschreven leerlingen op de ‘1 oktober telling’ bepaalt hoeveel geld scholen van de overheid ontvangen. In de praktijk komt het voor dat leerlingen dan toch eerst nog enkele weken thuis zitten. Zolang een leerling nog is ingeschreven bij de oude school, is die school nog verantwoordelijk voor het onderwijs.
Oproep
OCO doet daarom een oproep aan ouders van (vanwege onvoldoende leerresultaten) verwijderde leerlingen die na de zomervakantie nog geen nieuwe school hebben. Laat de leerlingen zich melden bij de oude school en om onderwijs vragen totdat een nieuwe passende school gevonden is. En meldt het bij OCO indien de school hier niet toe bereid is.
