Studeren met een chronische ziekte? Tips van een ervaringsdeskundige!
Tip 1: maak een bewuste studiekeuze
Als je examenjaar in zicht komt, is het verstandig om vast na te denken over je vervolgstudie. Zo geef je jezelf voldoende tijd om goed te onderzoeken wat bij je interesses en mogelijkheden past.
Bezoek open dagen en stel je vragen aan studenten en docenten. Dat geeft je een realistisch beeld van de opleiding. Ook kun je specifieke vragen stellen die voor jou van belang zijn. Bijvoorbeeld over de mogelijkheden tot aanpassingen in verband met je chronische ziekte. Neem iemand mee die jou goed kent, om samen te kunnen sparren over de voor- en nadelen van verschillende studies.
Let op: bij opleidingen met een numerus fixus is de deadline voor aanmelden vaak eerder.
Twijfel je of een voltijdstudie haalbaar is? Kijk dan ook naar deeltijdopties. En heb je specifieke vragen over de opleiding of over hoe het onderwijs is vormgegeven? Mail dan gerust de opleiding. Soms is er meer mogelijk dan je denkt — laat een misverstand geen reden zijn om je droomstudie te laten schieten!
Tip 2: ga bij start van opleiding in gesprek met mentor
Elke onderwijsinstelling heeft een onderwijscoördinator, decaan of mentor. Plan zodra je met je studie start een gesprek met hem of haar in. Zo kun je de opleiding op de hoogte brengen van jouw persoonlijke situatie. Ook kunnen er gelijk aanpassingen georganiseerd worden, mocht dit voor jou nodig zijn.
Tip 3: informeer naar tentamenvoorzieningen
Het kan zijn dat je door je ziekte aanpassingen nodig hebt bij tentamens. Misschien heb je problemen met schrijven of kun je je niet concentreren in drukke ruimtes. Maak dit bespreekbaar en informeer naar de mogelijkheden. Zo bieden veel opleidingen de volgende aanpassingen:
- Tentamen op de computer maken in plaats van op papier
- Tentamen in een apart lokaal maken met minder mensen, zodat het rustiger is
- Extra tijd voor tentamens
- Gebruik mogen maken van het toilet tijdens het tentamen
- Eten en drinken tijdens het tentamen
Tip 4: studievertraging in overleg
Een chronische ziekte kost veel tijd. Je hebt waarschijnlijk regelmatig doktersafspraken en ziekenhuisbezoeken, en daarnaast kun je te maken hebben met verminderde energie of bijwerkingen van medicatie. Dit alles kan ervoor zorgen dat je minder tijd hebt voor je studie, wat kan leiden tot studievertraging.
In het eerste jaar van het mbo, hbo of de universiteit geldt een bindend studieadvies (BSA). Als je een negatief BSA krijgt, betekent dit meestal dat je met de opleiding moet stoppen, bijvoorbeeld door onvoldoende studieresultaten. Maar er kan een uitzondering worden gemaakt, bijvoorbeeld als een student een chronische ziekte heeft, waardoor hij of zij niet voldoende studiepunten heeft behaald. Daarom is het belangrijk om je onderwijsinstelling aan het begin van je studie op de hoogte te stellen van je situatie.
Na het eerste jaar kan studievertraging blijven bestaan. Het is daarom verstandig om samen met je onderwijscoördinator of mentor te overleggen hoe je de komende studiejaren indeelt. Welke vakken volg je in welk semester? En hoeveel vertraging verwacht je op te lopen?
Tip 5: aanpassingen bij stage en praktijklessen
Bij sommige opleidingen moet je stagelopen of praktijklessen volgen. Dat kan best een uitdaging zijn als je een chronische ziekte hebt. Zo hebben stages vaak vaste eisen waaraan een student moet voldoen, zoals een minimaal aantal uren per week. Bespreek daarom met je opleiding en stagebedrijf of je aangepaste uren kunt krijgen of de stage in een ander tempo mag doen.
Ook bij verplichte praktijklessen is het belangrijk om je situatie te delen met je docent. Samen kun je kijken naar oplossingen. Stichting Zorgeloos naar School heeft een gids voor het mbo met tips over stages en praktijklessen.
Tip 6: volg afstandsonderwijs
Het kan natuurlijk voorkomen dat je door een afspraak of vermoeidheid lessen of colleges mist. Sommige onderwijsinstellingen bieden in deze gevallen afstandsonderwijs.
Je kunt bijvoorbeeld vragen of er opnames van colleges zijn waar jij toegang tot kunt krijgen. Zo kun je de collegestof thuis vanaf je laptop tot je nemen. Als je verplichte werkgroepen hebt, kun je het beste overleggen met de docent zelf. Misschien kun je via een video call deelnemen.
Tip 7: vraag een studietoeslag aan
Studeren kost geld, en veel studenten hebben daarom een bijbaan. Maar als je een chronische ziekte hebt, is dat vaak niet haalbaar. Alleen al omgaan met je ziekte voelt soms als een fulltimebaan – en dan studeer je er ook nog bij. Een bijbaan kan dan te veel zijn, zeker omdat er vaak vaste werktijden zijn en het werk lichamelijk zwaar kan zijn.
Gelukkig is er voor studenten met een chronische ziekte een studietoeslag. Dit is een financiële ondersteuning die je kunt aanvragen bij de gemeente waar je woont. De bedragen verschillen per leeftijd en staan op de website van de Rijksoverheid.
