Kan ik zonder diploma van havo of vwo naar het mbo?

Geplaatst door Kaja Sariwating op 11 december 2020
Havo en vwo worden afgesloten met een school- en centraal examen. Het havo-diploma wat je daarna krijgt geeft recht op toelating tot het hoger beroepsonderwijs. Het vwo-diploma geeft recht op toelating tot de universiteit en het hbo. Voor sommige scholieren blijken havo en vwo toch minder geschikt. Voor de overstap van havo of vwo naar het mbo zonder diploma geldt als vooropleidingseis dat je minimaal de eerste drie jaren van het havo of vwo hebt afgerond. Als je hieraan voldoet, dan heb je recht op toelating tot het mbo.

Havo en vwo geen vooropleiding voor mbo

Het havo en vwo worden afgesloten met een eindexamen. Na het afronden van het school- en centraal examen krijg je jouw diploma. Het havo bereidt scholieren in principe voor op het hbo. Vwo bereidt scholieren voor op de universiteit of hbo. Je diploma geeft recht op toelating tot het hoger onderwijs (art. 7.24 lid 1 een 2 WHW). Met een diploma op zak kan je ook van het havo of vwo naar het mbo. Dit gebeurt alleen niet zo vaak.

Inschrijven mbo, vmbo-diploma vooropleidingseis

Voor het mbo gelden vooropleidingseisen (art. 8.1.1.c lid 1 WEB). Het vmbo-diploma is de bekendste vooropleidingseis. Vrijwel de meeste mbo-studenten stromen in met een vmbo-diploma (art. 8.2.2 lid 1 WEB).
Gebruik de MBO Opleidingszoeker van OCO en kijk welke opleidingen en mogelijkheden er zijn.

Eerste drie jaar afgerond, recht op toelating

Voor sommige scholieren blijken havo en vwo toch minder geschikt dan verwacht. Daarom bestaat er soms de mogelijkheid om zonder diploma door te stromen naar het mbo. Als je de eerste drie leerjaren havo of vwo hebt behaald, dan heb je recht op toelating voor niveau 4 (art. 8.2.1 lid 3 onder d WEB). Je mag ook starten met niveau 2 of 3 (art. 8.2.1 lid 1 onder d en lid 4 onder d WEB). Dat bepaal je zelf.
Het bewijs dat je de eerste drie leerjaren havo of vwo hebt gehaald is een overgangsbewijs. Dit betekent dat je dus niet bent blijven zitten maar ‘over’ bent naar het vierde jaar.

Overstappen zonder diploma, lastige keuze

De lessen op het mbo zijn veel praktijkgerichter dan op het havo en vwo. Het is daarom belangrijk om goed na te denken waarom je wil overstappen en hierover met je mentor of ouders over te praten. De decaan op jouw school kent vaak de mogelijkheden om over te stappen of juist eerst af te stromen naar een lager niveau.
De decaan adviseerde mij om ook eens te kijken naar een BBL-opleiding gericht op media. Naast leren kan ik dan gelijk werken. Met een mbo-opleiding niveau 4 kan ik eventueel nog naar een hbo-opleiding. 

Voorbeeld uit de praktijk

Matthias zit in het vierde jaar van het havo. Hij blijft dit jaar zitten vanwege twee onvoldoendes voor Frans en Wiskunde. In de brugklas is hij eerder blijven zitten. Naast schoolwerk besteedt Matthias veel tijd aan het bouwen van websites en programmeren. Hij wil best tijd investeren in zijn studie, maar hij wil ook zo snel gaan werken.

Gerelateerde onderwerpen

Meer artikelen over Toelating voortgezet onderwijs