Ouderperspectief in handleiding strafrechtelijke aanpak schoolverzuim
Onderzoeksplicht smal of breed?
Soms lijkt het erop dat leerplicht een smalle interpretatie hanteert van de onderzoeksplicht, en dat die smalle interpretatie zich beperkt tot het vaststellen of er sprake is van verzuim. Vanuit ouders gezien zou het wenselijk zijn dat een wat bredere invalshoek gekozen wordt om ook de omstandigheden en oorzaken van het signaalverzuim in kaart te brengen.
Averechts effect
Veel details uit de Handleiding strafrechtelijke aanpak schoolverzuim 2012 hebben een averechts effect hebben op het herstellen van de communicatie en samenwerking met ouders, zoals bijvoorbeeld de instructies m.b.t. bespreking in het ZAT zonder duidelijkheid te verschaffen of ouders daarover worden geïnformeerd en het doen van zorgmeldingen in paragraaf 3.4.2 in de handleiding.
Beschermen leerrecht
Het zou goed zijn om een doel op te nemen in de handleiding. Bijvoorbeeld een stelling als ‘beschermen waar het kan, handhaven waar het moet.’ Bescherming van het leerrecht van het kind is in de huidige versie van de handleiding ondergesneeuwd. Het zou nuttig zijn een tabel toe te voegen met de verschillende stappen die in de handleiding genoemd worden. In die tabel zou dan systematisch de vraag terug kunnen komen of er mogelijkheden zijn communicatie en samenwerking met leerling en ouders (en school) te herstellen, alleen wanneer dat niet het geval is verder escaleren in handhaving op zijn plaats.
Thuisonderwijs
Een ander onderwerp is thuisonderwijs, de uitgebreide passage over thuisonderwijs in de huidige versie van de handleiding maakt geen neutrale indruk, misschien is het goed dit in te leiden met een tekst over de maatschappelijke discussie over dit onderwerp.
Thuiszitters
Katinka Slump, zie twitter.com/katinkaslump, is de expert bij uitstek om te raadplegen over thuiszitters en passend onderwijs en de (on)mogelijkheden van de leerplichtwet en wat de handleiding strafrechtelijke aanpak schoolverzuim hierin betekent.
Privacy
Kort geleden was Reinier Feiner aan het woord over privacy en jeugdzorg in De Balie, misschien heeft hij ook nog interessante toevoegingen over privacy in relatie tot de werkwijze van leerplicht volgens de huidige versie van de handleiding, zie twitter.com/FeinerReinier.
Onderzoeksplicht leerplicht
In een recente uitspraak van de Raad van State is een onderzoeksplicht voor de leerplicht te lezen, zie met name punt 6.3 in de overwegingen met ook een opvallende rol van een onwillige schoolarts:
“Uit deze stukken volgt dat de zoon een kind is met een specifieke onderwijsbehoefte, dat door verschillende hulpverleners wordt begeleid. In het kader van een zorgvuldige voorbereiding van het besluit van 16 april 2013 lag het op de weg van de leerplichtambtenaar de adviezen van deze hulpverleners, die ten tijde van de aanvraag om vrijstelling reeds waren uitgebracht, te betrekken bij de beoordeling van de vraag, of sprake is van andere gewichtige omstandigheden in de zin van artikel 11, aanhef en onder g, van de Leerplichtwet. De leerplichtambtenaar heeft dit niet gedaan.
Gevraagd ter zitting, heeft de leerplichtambtenaar geantwoord dat het gebruikelijk is om dergelijke adviezen voor te leggen aan een onafhankelijke schoolarts en dit in dit geval niet is gebeurd, omdat [appellant] heeft geweigerd de betrokken schoolarts te bezoeken. [appellant] heeft hierover ter zitting verklaard, dat de schoolarts hem voorafgaand aan zijn bezoek heeft gezegd geen kennis te zullen nemen van de adviezen van de hulpverleners en hij daarom het vertrouwen in de schoolarts heeft opgezegd.
Hoe dit ook zij, dat [appellant] de schoolarts niet wilde bezoeken laat onverlet dat de leerplichtambtenaar deze adviezen desnoods aan een andere schoolarts of externe deskundige had kunnen voorleggen. Nu de leerplichtambtenaar heeft nagelaten de adviezen te betrekken in voormelde beoordeling, is het besluit van 16 april 2013 in strijd met de artikelen 3:2 en 7:12, eerste lid, van de Awb, niet zorgvuldig voorbereid en ondeugdelijk gemotiveerd. De rechtbank heeft dit niet onderkend.”