De overheid vindt onderwijs zó belangrijk, dat iedereen zonder een diploma verplicht is om onderwijs te volgen. Dat is de leerplicht. Iedere gemeente bestrijdt daarom schoolverzuim en voorkomt schooluitval (art. 16 Lpw). De gemeente stelt hiervoor ambtenaren aan: leerplichtambtenaren.
Leerplichtambtenaren hebben drie wettelijke functies. Daarnaast kunnen de taken uitgebreid zijn aan de hand van de opgestelde instructie. De invulling verschilt per gemeente. De instructie is alleen wel wettelijk verplicht (art. 16 lid 4 Lpw). Het takenpakket bestaat in ieder geval uit:
Een leerplichtambtenaar stimuleert kinderen en jongeren om weer naar school te gaan. Bijvoorbeeld door mee te denken over oplossingen en te informeren over het scholenaanbod en mogelijkheden om (weer) naar school te gaan.
Een leerplichtambtenaar kan vrijstelling geven. Hierdoor hoeft een leerplichtige leerling (tijdelijk) niet naar school.
Als kinderen zonder toestemming van school zijn weggebleven, kan de leerplichtambtenaar een proces-verbaal opstellen. Een leerplichtambtenaar kan niet zomaar een boete opleggen. De officier van justitie beoordeelt het schoolverzuim en het bewijs en kan de ouders of de leerling dagvaarden.
Een leerplichtambtenaar heeft op grond van de wet de ruimte om schoolverzuim te onderzoeken (art. 22 lid 1 Lpw). Daarnaast beschikt hij of zij over de cijfers van inschrijvingen en uitschrijvingen (art. 18 lid 3 Lpw). Het is mogelijk dat het gemeentebestuur taken overdraagt of anders indeelt. Dit wordt dan vastlegt in de gemeentelijk instructie.
Het gemeentebestuur, het college van B&W, stelt vast hoe leerplichtambtenaren hun leerplichtfunctie moeten uitvoeren. Zij kunnen hierdoor namens de gemeente optreden. De leerplichtambtenaren moeten zich dan wel aan hun eigen instructie houden. In de praktijk heeft een leerplichtambtenaar ook vaak de taak om te controleren of scholen wel doorgeven dat kinderen niet naar schoolgaan. Dit is eigenlijk een taak van het gemeentebestuur, maar deze taak wordt dan overgedragen.
Het werk van een leerplichtambtenaar is niet altijd gemakkelijk. De leerplichtambtenaar stimuleert leerlingen om naar school te gaan, maar moet daarnaast soms handhaven. Het is dan ook verstandig om op tijd contact op te nemen met een leerplichtambtenaar als het niet lukt om naar school te gaan.
In Amsterdam is via de eigen gemeentelijke leerplichtinstructie extra afspraken gemaakt om schoolverzuim te bestrijden. De taakverdeling is als volgt:
In de leerplichtinstructie is vastgelegd op welke manier wordt samengewerkt met andere organisaties en gemeenten. Bijvoorbeeld de samenwerkingsverbanden voor passend onderwijs, politie, justitie, OKA’s, Raad voor de Kinderbescherming.
Er zijn verschillende leerplichtambtenaren in Amsterdam. De leerplichtambtenaren zijn ingedeeld per stadsdeel. Als uw kind nog niet is ingeschreven, neem dan contact op met de leerplichtambtenaar van het stadsdeel waar de (verwachte) school van inschrijving staat. De leerplichtambtenaren zijn te bereiken via de volgende telefoonnummers:
Stadsdeel |
Telefoonnummer |
Noord | 020 252 9945 |
Centrum | 020 253 4025 |
Oost | 020 253 4025 |
Nieuw-West | 020 253 8355 of 253 8916 |
West | 020 253 1517 |
Zuid | 020 252 4956 |
Zuidoost | 020 252 5888 |
Meer informatie over vrijstellingen is hier te vinden: www.onderwijsconsument.nl/kan-ik-vrijstelling-van-schoolbezoek-krijgen-verlof-aanvragen.
Meer informatie over ongeoorloofd schoolverzuim en het proces-verbaal is hier te vinden: www.onderwijsconsument.nl/wat-zijn-de-gevolgen-van-ongeoorloofd-verzuim.
Meer achtergrondinformatie over de verschillende soorten schoolverzuim is hier te vinden: www.onderwijsconsument.nl/wat-zijn-bij-schoolverzuim-de-verschillen-tussen-absoluut-relatief-luxe-en-signaalverzuim.
Een algehele samenvatting van de wetgeving over de leerplicht is hier te vinden: www.onderwijsconsument.nl/samenvatting-leerplichtwet.
Een beschrijving van de gemeentelijke instructie voor leerplichtambtenaren is hier te vinden: Handboek Werkprocessen (geldig vanaf maart 2016).