Zijn schoolboeken en lesmaterialen gratis in het voortgezet onderwijs?

Geplaatst door Rosalie Anstadt op 2 mei 2025
Ja, de meeste schoolboeken en lesmaterialen zijn gratis in het voortgezet onderwijs. Denk bijvoorbeeld aan leerboeken, werkboeken en examenbundels. Dit geldt ook voor het (voortgezet) speciaal onderwijs, praktijkonderwijs, vbo-groen en de Internationale Schakelklas. Scholen mogen ouders een vrijwillige borg vragen voor de gratis schoolboeken. Een atlas, woordenboeken, een rekenmachine en een laptop of tablet zijn niet gratis. Voor leerlingen in Amsterdam tussen de tien en zeventien jaar met een Stadspas is er een tegoed van maximaal € 580,- voor de aanschaf van een laptop of tablet. In het particuliere voortgezet onderwijs, het volwassenenonderwijs (vavo) en het mbo zijn schoolboeken niet gratis.

Welke schoolboeken zijn gratis in het voortgezet onderwijs?

Voor leerlingen in het voortgezet onderwijs zijn volgende schoolboeken en lesmaterialen gratis:

  • leerboeken, werkboeken, projectboeken en tabellenboeken;
  • examentrainingen en examenbundels;
  • eigen leermateriaal van de school;
  • cd’s of dvd’s die een leerling in dat leerjaar nodig heeft;
  • licentiekosten van digitaal leermateriaal;
  • lesmateriaal van extra (keuze)vakken;
  • lesmateriaal voor leerlingen met een leesbeperking, zoals leerlingen met dyslexie of een visuele beperking.

Welke schoolboeken moet de leerling zelf kopen?

Niet alle schoolboeken en lesmaterialen zijn gratis. Zo moeten ouders en/of verzorgers de volgende boeken en materialen zelf aanschaffen:

  • atlas;
  • woordenboeken;
  • (grafische) rekenmachine;
  • agenda;
  • gymkleren;
  • gereedschap;
  • schriften en multomappen;
  • pennen.

Als een school (een deel van) de schoolboeken vervangt door digitaal lesmateriaal, dan moet de school voor dit digitale materiaal zorgen. De school mag hier wel een vrijwillige ouderbijdrage voor vragen. Maar ouders zijn niet verplicht die te betalen.

Laptop of tablet

Ook een laptop of tablet behoort niet tot het gratis lesmateriaal. Tegelijkertijd kunnen scholen niet van ouders en/of verzorgers eisen dat zij dit zelf kopen. Daarom moet de school in dit geval voor ander, passend lesmateriaal zorgen.

Leerlingen tussen de tien en zeventien jaar met een stadspas komen in aanmerking voor een tegoed van maximaal € 580,- voor een laptop of tablet. Dit heet PC-tegoed en is aan te vragen via de gemeente Amsterdam.

Borg voor gratis schoolboeken en lesmaterialen

Scholen mogen aan ouders een borg vragen voor de gratis schoolboeken en lesmaterialen, zodat leerlingen netjes omgaan met de spullen. Maar de borg is wel vrijwillig en mag alleen onder de volgende voorwaarden:

  • De borgregeling is duidelijk voor ouders.
  • De medezeggenschapsraad is akkoord met de borgregeling.
  • Alle leerlingen hebben aan het begin van het schooljaar hun gratis schoolboeken en lesmaterialen, ook als ouders de vrijwillige borg niet hebben betaald.
  • De school blijft verantwoordelijk voor de levering van de gratis boeken. Ook als de school de werkzaamheden uitbesteedt aan een boekenleverancier.

Ouders die akkoord gaan met de borgregeling, zijn verplicht om deze na te komen.

Schoolboeken niet gratis in het particuliere voortgezet onderwijs, het volwassenenonderwijs (vavo) en het mbo

Leerlingen in het particuliere voortgezet onderwijs, het volwassenenonderwijs (vavo) en het mbo krijgen geen gratis schoolboeken en lesmaterialen. Zij moeten dit zelf betalen. Een uitzondering geldt voor leerlingen die door de middelbare school zijn uitbesteed aan het vavo. Zij blijven namelijk ingeschreven bij het voortgezet onderwijs.

In de studiejaren 2024-2025 en 2025-2026 ontvangen mbo-studenten jonger dan achttien jaar via de school een tegemoetkoming van € 60,- om schoolboeken en licenties (zoals digitale schoolboeken) te kopen. Dit is een tijdelijke maatregelvan het ministerie van OCW.

Studenten uit gezinnen met een minimuminkomen kunnen via het mbo-studentenfonds boeken, een laptop of werkkleding in bruikleen krijgen of hiervoor een vergoeding ontvangen.