Naar de middelbare school met een chronische ziekte? Tips van een ervaringsdeskundige!
Maaike: “Een chronische ziekte is al lastig genoeg, zeker als je nog jong bent en gewoon mee wil komen met je leeftijdsgenoten. Door mijn jeugdreuma heb ik de nodige uitdagingen gehad op de middelbare school. Ik vind dat kinderen met een chronische ziekte een zo goed mogelijke ontwikkeling moeten kunnen doormaken. Naar school gaan is daar ook onderdeel van. School is natuurlijk de plek om iedereen te zien en weer even ‘normaal’ te zijn. Daarom is het fijn om zo goed mogelijk mee te kunnen doen, maar soms zijn daar wat aanpassingen voor nodig. Daarom deel ik in dit artikel een aantal tips vanuit mijn eigen ervaring en vanuit de mogelijkheden die ik heb geleerd bij Stichting Zorgeloos naar school.”
Tip 1: maak met de school een ontwikkelingsperspectief
Het is het beste om zo open mogelijk te zijn over je ziekte op school. Natuurlijk hoeven niet al je klasgenootjes op de hoogte te zijn, maar het is wel goed als je docenten en mentor weten dat je een chronische ziekte hebt. Zo kunnen zij je helpen en meedenken over wat voor jou het beste werkt op school. Hierbij kan het handig zijn om een ontwikkelingsperspectief op te stellen. Hierin staan al jouw talenten en sterke kanten, maar ook jouw ‘valkuilen’ en uitdagingen.
Het is tijdens gesprekken fijn om het ontwikkelingsperspectief erbij te houden. Zo kun je gemaakte afspraken met school evalueren en samen bespreken wat er goed gaat, en welke aanpassingen eventueel nodig zijn.
Tip 2: aangepast rooster
Het kan zijn dat je door je chronische ziekte in periodes niet hele dagen naar school kunt. Bijvoorbeeld door vermoeidheid en andere fysieke problemen. In dat geval kun je met school een aangepast rooster maken.
Kijk samen met je mentor in welke vakken je goed bent. Van deze vakken kun je dan wat minder lessen in de week bijwonen, en van de vakken waar je wat minder goed in bent, juist weer wat meer. Ook kun je kijken naar je energielevel. Heb je moeite met opstarten? Dan kun je misschien het tweede lesuur beginnen. Ben je juist vermoeid door de dag heen? Dan kun je kijken of je een lesuur eerder naar huis kunt gaan.
Doe dit wel in goed overleg met school om misverstanden te voorkomen.
Tip 3: vrijstelling voor gym
Het volgen van gymnastieklessen kan moeilijk zijn voor iemand met een chronische ziekte. Niet alleen fysiek, maar ook praktisch. In de bovenbouw van het voortgezet onderwijs maakt gym namelijk onderdeel uit van de PTA’s (Programma voor Toetsing en Afsluiting). En als je veel gymlessen mist kan dit een probleem zijn.
Bespreek dit met school. Meestal zijn er in overleg met school oplossingen te bedenken. Zo kun je bijvoorbeeld vrijstelling voor gym krijgen, of een vervangende opdracht doen. Bijvoorbeeld een klein onderzoekje in de klas door middel van een enquête.
Tip 4: toetsen inhalen
Het komt vast wel eens voor dat je ziek bent of een ziekenhuisafspraak hebt tijdens toetsmomenten. Soms stapelen gemiste toetsen zich op omdat je langere tijd afwezig bent.
Als je niet goed mee kunt doen met gym en hiervan vrijstelling hebt, kun je vragen of je toetsen tijdens gymles mag inhalen. Zo besteed je de tijd nuttig en hoef je niet te veel te missen of later in te halen.
In de onderbouw kun je vragen aan docenten of je alleen de noodzakelijke toetsen mag maken. Dan hoef je bijvoorbeeld niet de kleine toetsen te maken, maar alleen de grote toetsen van het hele hoofdstuk.
Tip 5: vervroegde profielkeuze
Als je in de onderbouw zit kies je in klas 2 of klas 3 een profiel of vakkenpakket voor de bovenbouw. Als je veel moeite hebt om hele dagen naar school te gaan, kan het fijn zijn om een vervroegde profielkeuze te maken. Je begint dan al in de onderbouw met je vakkenpakket om jezelf zo te ontlasten met vakken die je anders in de bovenbouw niet meer zou volgen.
School mag zelf bepalen of ze hieraan mee willen werken. Het is dus belangrijk om dit goed met school te bespreken en een weloverwogen keuze te maken over je definitieve vakkenpakket. Sommige vakken heb je nodig voor specifieke studies, zorg daarom dat je goed geïnformeerd bent.
Tip 6: afstandsonderwijs
Mocht je wegens je chronische ziekte voor langere tijd niet naar school kunnen, dan kun je kijken of je online mee kunt doen met de lessen. Vraag of een klasgenootje een tablet of IPad in de klas wil zetten, zodat jij hiernaartoe kunt bellen met je eigen tablet, IPad of telefoon. Zo ben je via een videocall toch aanwezig. Dat maakt het ziek thuis zitten of een verblijf in het ziekenhuis een stuk minder eenzaam en krijg je toch iets mee van de les. Tegenwoordig worden hier ook speciale robotjes voor gemaakt die je in de klas kunt zetten.
Stichting Zorgeloos naar school met een chronische aandoening heeft een routekaart afstandsonderwijs gemaakt, voor nog meer tips voor afstandsonderwijs.
Tip 7: Remedial Teacher
Vraag hulp aan een Remedial Teacher (RT-er) of Intern Begeleider (IB-er) op school bij het organiseren van bovenstaande aanpassingen. Er zijn veel mogelijkheden, maar het kost veel moeite en energie om alles zelf te regelen. Vooral als je daarnaast ook nog moet dealen met een chronische ziekte. Een RT-er of IB-er kan een overzicht maken van alle aanpassingen en kan jou daarnaast helpen met het plannen en inhalen van toetsen en eventueel een aangepast lesrooster.
Tip 8: verzuim
Als je wegens je chronische ziekte veel lesuren mist kan het zijn dat de school wil dat je naar de jeugdarts (schoolarts) gaat. Dat kan even schrikken zijn. Want waarom moet je nu ineens naar een andere arts dan je eigen arts? De jeugdarts kijkt samen met jou hoe ze je op school kunnen helpen en welke oplossingen er zijn om toch te voldoen aan de leerplicht.
Meer informatie over zorg, ziekteverzuim en leerplicht staat op regelhulp.nl.
