Corona op school: wat zijn de regels?
* Dit artikel is voor het laatst aangepast op 24 juni 2020 (19:45)
Na basisonderwijs ook voortgezet onderwijs weer volledig open vanaf de zomervakantie, hoger onderwijs mag ook weer fysiek onderwijs verzorgen
Wanneer was de schoolsluiting?
Het kabinet besloot zondag 15 maart 2020 dat tot en met 6 april geen les wordt gegeven op scholen en geen kinderopvang wordt geboden. Op 31 maart 2020 maakte het kabinet bekend dat deze periode werd verlengd tot en met dinsdag 28 april. Op 13 maart 2020 waren contactactiviteiten op hogescholen en universiteiten al stopgezet.
Gefaseerde heropening
Premier Rutte maakte op de persconferentie van 21 april 2020 bekend:
- Basisscholen kunnen weer voorzichtig open vanaf maandag 11 mei 2020, waarbij de kinderen 50% van de tijd naar school gaan.
- Het speciaal onderwijs in de basisschoolleeftijd ging op dezelfde datum 100% open.
- Buitenschoolse opvang was beschikbaar op de dagen dat kinderen naar school gaan.
- Rutte melde toen ook dat het voortgezet onderwijs is gevraagd zich voor te bereiden op heropening per dinsdag 2 juni 2020, en dat 20 mei een beslissing valt over opening van examen- en praktijkgerichte delen van het mbo en hbo op 15 juni.
Premier Rutte maakte op de persconferentie van 19 mei bekend:
- Het voortgezet onderwijs en voortgezet speciaal onderwijs gaan weer open op 2 juni. De leerlingen dienen onderling 1,5 meter afstand te houden, daardoor kunnen ze niet allemaal tegelijk op school zijn. In de persconferentie riep de premier scholen op de schoolbezoeken wel voor lessen te gebruiken en niet alleen te gebruiken voor mentoruren en toetsen.
- Op 8 juni gaat het basisonderwijs weer voor 100% open, tenzij uit lopende onderzoeken blijkt dat dit niet verantwoord is. Voor het basisonderwijs geldt dat de leerlingen geen 1,5 meter afstand tot elkaar hoeven te houden, wel van leerling tot volwassenen en tussen volwassenen onderling.
- De buitenschoolse opvang volgt het onderwijs en zal ook per 8 juni weer open gaan. Kinderen worden dan weer opgevangen op hun vaste dagen die zijn afgesproken in het contract.
- Vanaf 8 juni is de noodopvang alleen nog beschikbaar (tot 1 juli) voor leerlingen van ouders die werken in de zorg (avond/nacht/weekend). Hierover worden afspraken gemaakt met kinderopvang en gemeenten.
- Op 15 juni kunnen het middelbaar beroepsonderwijs en het hoger onderwijs (hbo en universiteiten) weer beperkt starten met toetsing, tentamens, praktijklessen en begeleiding van kwetsbare studenten op de instelling.
Opvang kinderen ouders cruciale beroepen en kwetsbare kinderen
Tijdens de scholensluiting was opvang beschikbaar voor kinderen van ouders in cruciale beroepen of vitale processen op de eigen school of een school in de buurt, mbo-instelling of kinderopvang. Het ging bijvoorbeeld om ouders die werkzaam zijn in de zorg, het onderwijs, of de voedselketen. Zie voor een overzicht www.rijksoverheid.nl/onderwerpen/coronavirus-covid-19/cruciale-beroepsgroepen.
Ook werd een uitzondering gemaakt voor kwetsbare kinderen. Deze opvang bleef beschikbaar zolang de scholen nog niet volledig open waren.
Afstandsonderwijs
In de Kamerbrief met nieuwe aanvullende maatregelen om de COVID 19 uitbraak te bestrijden van minister Bruins van 15 maart 2020 vroeg het kabinet scholen om onderwijs op afstand te organiseren.
Hieronder volgt een overzicht van maatregelen per onderwijssector, de precieze invulling kan verschillen per school.
Basisonderwijs (en sbo en so in basisschoolleeftijd)
Het basisonderwijs was gesloten van 16 maart tot 11 mei 2020. In de periode van de schoolsluiting gold:
- De overheid vraagt scholen om kinderen zoveel mogelijk onderwijs op afstand te bieden.
- Leerkrachten en onderwijspersoneel dat niet ziek is gaan naar school.
Bij de heropening van het basisonderwijs op 11 mei 2020 geldt op basis van de kamerbrief met een COVID-10 update van 22 april 2020 van minister De Jonge en volgens de protocollen van de PO-Raad:
- Voorlopig gaan kinderen voor de helft van de tijd naar school, zodat de groepsgrootte wordt gehalveerd. Op 19 mei is bekend gemaakt dat de basisscholen vanaf 8 juni weer volledig open kunnen, tenzij uit lopend onderzoek blijkt dat dit toch niet verantwoord is.
- Op de persconferentie van 21 april werd nog aangegeven dat het aan de scholen is hoe ze invullen dat kinderen de helft van de tijd naar school gaan, bijvoorbeeld een halve dag naar school of om de dag naar school. Later heeft de overheid aangegeven een dringende voorkeur te hebben voor hele dagen voor betere aansluiting met de buitenschoolse opvang en om het aantal vervoersbewegingen te verminderen.
- Leraren staan weer voor de klas en zijn niet permanent beschikbaar voor digitaal afstandsonderwijs. Voor de dagen dat de kinderen niet naar school gaan organiseert de school wel een vorm van onderwijs, bijvoorbeeld door oefenstof mee te geven.
- Kinderen tot 12 jaar hoeven geen 1,5 meter afstand te houden tot elkaar. Leraren houden wel zo veel mogelijk 1,5 meter afstand tot kinderen en tot elkaar.
- In de persconferentie op 21 april 2020 waarin de heropening bekend werd gemaakt benadrukte premier Rutte dat de scholen de manier waarop ze invulling geven aan deze fase afstemmen met de medezeggenschapsraad.
- De buitenschoolse opvang is beschikbaar voor de kinderen die naar school gaan, voorlopig ook met gehalveerde groepsgrootte. Als de scholen inderdaad op 8 juni weer volledig open kunnen worden kinderen weer op de BSO opgevangen op hun vaste dagen volgens hun contract.
- Leerkrachten en onderwijspersoneel met gezondheidsklachten of -risico’s (boven 70 jaar of onderliggende aandoeningen) werken thuis.
- Kinderen en ouders komen niet naar school wanneer zij zelf verkoudheidsklachten hebben, zoals neusverkoudheid, loopneus, niezen, keelpijn, lichte hoest, of verhoging tot 38 graden Celsius, of wanneer een gezinslid klachten met koorts (vanaf 38 graden Celsius) en/of benauwdheid heeft.
- Noodopvang voor kinderen van ouders in cruciale beroepen en voor kwetsbare kinderen wordt voortgezet.
- Ouders mogen de school nog niet in en mogen daarom ook nog geen taken binnen de school uitvoeren, ook niet voor tussenschoolse opvang, die wordt waar mogelijk door het onderwijspersoneel uitgevoerd.
Scholen voor speciaal basisonderwijs (sbo) en scholen voor speciaal onderwijs (so) voor leerlingen in de basisschoolleeftijd gaan weer helemaal open vanaf 11 mei 2020.
Voor ouders met kinderen in de basisschoolleeftijd die daarnaast ook nog jongere kinderen hebben is van belang dat vanaf 11 mei ook de dagopvang voor kinderen 0-4 en gastouderopvang voor kinderen van 0-12 heropent.
Vanaf 8 juni ging het basisonderwijs weer volledig open. De protocollen van de PO-Raad zijn nog wel van kracht. Na de zomervakantie hoeven leraren geen afstand meer te houden tot leerlingen als die jonger zijn dan 13 jaar.
Zie voor actuele info de faq van de Rijksoverheid over het coronavirus en het basisonderwijs en speciaal onderwijs, en de website lesopafstand.nl.
Overstap basisonderwijs naar voortgezet onderwijs
Uit de Kamerbrief over eindtoets 2020 van 18 maart 2020 van minister Slob blijkt dat:
- er dit schooljaar geen eindtoets wordt afgenomen bij leerlingen in groep 8
- zonder eindtoets ook geen heroverweging van het schooladvies kan plaatsvinden, het eerder uitgebrachte schooladvies bepaalt op welk niveau een leerling wordt geplaatst
- in het nieuwe schooljaar goed wordt gekeken of kinderen op het juiste niveau zijn geplaatst, daar maakt minister Slob nog nadere afspraken over met het voortgezet onderwijs.
Zie voor actuele info de faq van de Rijksoverheid over het coronavirus en het basisonderwijs en speciaal onderwijs.
Voortgezet onderwijs
Het voortgezet (speciaal) onderwijs is gesloten op 16 maart 2020. In de periode van de schoolsluiting gold:
- De overheid vroeg scholen om leerlingen zoveel mogelijk onderwijs op afstand te bieden.
- Leerkrachten en onderwijspersoneel dat niet ziek is gingen naar school.
- Scholen troffen voorbereidingen zodat leerlingen vanaf 2 juni weer (deels) naar school kunnen.
- Voor kinderen van ouders in cruciale beroepen en voor kwetsbare kinderen was noodopvang beschikbaar.
- Scholen konden opengesteld worden voor schoolexamens, mits 1,5 meter afstand wordt aangehouden.
Het voortgezet ging op 2 juni weer open. De leerlingen dienenden daarbij nog wel onderling 1,5 meter afstand te houden, daardoor konden ze niet allemaal tegelijk op school zijn.
Zie voor actuele info de faq van de Rijksoverheid over het coronavirus en voortgezet onderwijs en de faq van de Rijksoverheid over het coronavirus en onderwijs op afstand.
Eindexamen voortgezet onderwijs en voortgezet speciaal onderwijs (vso)
In de Kamerbrief over maatregelen examens voortgezet onderwijs vanwege het coronavirus van 17 maart 2020 van minister Slob staat dat
- de schoolexamens dit schooljaar doorgaan
- de minster op dat moment nog streeft naar het laten doorgaan van de centrale examens maar rekening houdt met andere scenario’s indien scholen langer gesloten moeten blijven.
In de Kamerbrief Gewijzigde aanpak eindexamen van 24 maart 2020 van ministers Van Engelshoven en Slob staat dat:
- de centrale examens dit schooljaar vervallen vanwege de coronacrisis
- ook de praktische examens (cspe’s) in het vmbo en de flexibele examens in vmbo-b en vmbo-k vervallen
- leerlingen op basis van de resultaten van hun schoolexamens een diploma kunnen behalen
- scholen de ruimte hebben tot begin juni om de schoolexamens af te ronden en daarmee te voldoen aan het eigen PTA en in de periode daarna de herkansingen kunnen organiseren.
Uit de kamerbrieven van 17 maart en 24 maart 2020 blijkt ook dat:
- van leerlingen die geen klachten hebben wordt verwacht dat zij deelnemen aan de schoolexamens
- leerkrachten en onderwijspersoneel volledig klachtenvrij moeten zijn of anders thuis dienen te blijven
- scholen meer tijd krijgen om de cijfers van de schoolexamens in te leveren
- het PTA leidend is voor de toetsing en afsluiting van de school
- tussentijds wijzigen van PTA is mogelijk met instemming van de MR, bijvoorbeeld om het aantal toetsmomenten te verlagen, instemming met een voorgenomen wijziging van het PTA kan volgens de minister ook digitaal
- de centrale examens voor het vavo vervallen.
Uit de Kamerbrief tijdelijke slaag-zakregeling examens vo van minister Slob van 8 april 2020 en het bijbehorende Servicedocument VO examens slaag-zakregeling 2019-2020 (volgens het servicedocument wordt deze versie van 8 april voor 1 mei nog vervangen door een volledige regeling) blijkt dat:
- de regel voor een gemiddeld behaalde eindcijfer van 5,5 vervalt, omdat deze regel verbonden is aan het centraal examen dat niet wordt afgenomen dit schooljaar
- scholen bij wijze van herexamen vanaf 4 juni 2020 voor ieder examenvak een resultaatsverbeteringtoets (RV-toets) moeten aanbieden, het cijfer telt voor 50% mee
- leerlingen in vmbo-t, havo en vwo twee RV-toetsen mogen doen
- leerlingen in vmbo-b en vmbo-k drie RV-toetsen mogen doen, waarvan één beroepsgericht profielvak en twee algemeen vormende vakken
- leerlingen uiterlijk 4 juni horen of ze geslaagd of gezakt zijn of nog RV-toetsen kunnen doen.
In de kamerbrief van 8 april wordt bijzondere aandacht besteed aan kwetsbare leerlingen, met name aan leerlingen in het voortgezet speciaal onderwijs. Zo blijkt dat:
- een directeur een leerling met een beperking de resultaatverbeteringstoets (RV-toets) geheel of gedeeltelijk kan laten afleggen op een manier die is aangepast aan de mogelijkheden van die leerling
- een hardheidsclausule de mogelijkheid biedt voor aan later afnamemoment van een RV-toets vanwege ziekte.
Zie voor actuele info over coronavirus en eindexamens de FAQ van de Rijksoverheid.
Overstap van vmbo naar MBO
Uit de Kamerbrief COVID-19 aanpak mbo van 17 maart 2020 van minister Engelshoven blijkt dat:
- de aanmelddeadlinevoor een mbo-opleiding met een maand wordt uitgesteld naar 1 mei 2020
- het verschuiven van de aanmelddatum geeft instellingen tijd om de logistiek rond aanmelding, intake en plaatsing te bekijken en te communiceren aan studenten.
Zie voor actuele info over coronavirus en het mbo de FAQ van de Rijksoverheid.
MBO
In de Kamerbrief COVID-19 aanpak mbo van 17 maart 2020 van minister Engelshoven staat dat:
- de overheid instellingen vraagt om studenten zoveel mogelijk onderwijs op afstand te bieden
- BOL-stages vooralsnog doorgaan, tenzij dit door de overheid niet is toegestaan (zoals horeca)
- studenten het recht hebben om tijdelijk geen BOL-stage te volgen vanwege besmettingsrisico’s, dit leidt wel tot studievertraging
- de examens in principe doorgaan, het kan zijn dat examens online of op de stageplek worden afgenomen
- het bindend studieadvies kan worden uitgesteld omdat studenten te weinig studieresultaten hebben behaald, dit wordt nog nader uitgewerkt
- aan studenten waarvan één van de ouders een vitaal beroep uitoefent wordt gevraagd om thuis te blijven
- leerkrachten en onderwijspersoneel dat niet ziek is naar school gaan.
Verschillende onderwerpen voor het mbo zijn verder uitgewerkt door de MBO-Raad in het Servicedocument mbo-aanpak coronavirus Covid-19 mbo (versie 3.0 d.d. 20 april 2020) en in de Handreiking Verantwoord Diplomabesluit (versie 2.0 d.d. 23 april 2020). Check de website van de MBO-Raad voor de laatste versies van deze documenten en een Corona FAQ voor het MBO.
In de kamerbrief met een COVID-10 update van minister De Jonge op 6 mei wordt de mogelijkheid genoemd dat per 15 juni enkele examen- en praktijklocaties delen van het mbo open kunnen. Dit is op de persconferentie van 19 mei bevestigd.
Op de persconferentie van 24 juni meldt premier Rutte dat het MBO vanaf 1 juli, feitelijk vanaf de zomervakantie, weer fysiek onderwijs mag verzorgen. Daarbij moeten studenten wel nog anderhalve meter afstand ten opzichte van elkaar en ten opzichte van volwassenen in acht nemen. Het is nog onduidelijk of deze regel ook geldt voor MBO-studenten jonger dan 18 jaar, elders geldt de regel tot onderlinge afstand namelijk pas vanaf 18 jaar.
Zie voor actuele info over coronavirus en het mbo de FAQ van de Rijksoverheid.
Overstap van voortgezet onderwijs naar hoger onderwijs
Uit de Kamerbrief over de maatregelen Coronavirus COVID-19 en de gevolgen voor OCW van 13 maart 2020 van de ministers Van Engelshoven en Slob blijkt dat:
- hogescholen en universiteiten nieuwe studenten zo goed mogelijk moeten helpen bij hun studiekeuze
- het nog onduidelijk is hoe wordt omgegaan met mogelijke knelpunten bij het aanmelden voor studies.
Uit de Kamerbrief Gewijzigde aanpak eindexamen van 24 maart 2020 van ministers Van Engelshoven en Slob blijkt dat:
- de aanmelddeadline voor een bachelor-studie is verplaatst van 1 mei naar 1 juni.
Zie voor actuele info over coronavirus en het hoger onderwijs de FAQ van de Rijksoverheid.
Hoger onderwijs
In de Kamerbrief over de maatregelen Coronavirus COVID-19 en de gevolgen voor OCW van 13 maart 2020 van de ministers Van Engelshoven en Slob wordt gemeld dat:
- onderwijsactiviteiten zoals colleges, werkgroepen en ook tentamens waarbij sprake is van een fysieke ontmoeting tussen docent(en) en student(en) tijdelijk niet meer op de locaties van hogescholen en universiteiten plaatsvinden.
In de Kamerbrief Reactie op verzoek om verheldering afspraken over het bindend studieadvies en corona van 2 april 2020 van minister van Engelshoven staat dat:
- de studiepuntennorm voor het bindend studieadvies (bsa) niet geldt in het eerste collegejaar
- studenten in het tweede collegejaar alsnog moeten voldoen aan deze norm
- instellingen vrij zijn om het bsa voor alle studenten naar het tweede studiejaar te verplaatsen of specifieke richtlijnen voor uitstel van het bsa te ontwikkelen.
In de kamerbrief met een COVID-10 update van minister De Jonge op 6 mei wordt de mogelijkheid genoemd dat per 15 juni enkele examen- en praktijklocaties delen van het mbo en hbo open kunnen. Dit is op de persconferentie van 19 mei bevestigd.
Op de persconferentie van 24 juni meldt premier Rutte dat het hoger onderwijs vanaf 1 juli, feitelijk vanaf de zomervakantie, weer fysiek onderwijs mag verzorgen. Daarbij moeten studenten wel nog anderhalve meter afstand ten opzichte van elkaar en ten opzichte van volwassenen in acht nemen.
Zie voor actuele info over coronavirus en het hoger onderwijs de FAQ van de Rijksoverheid.
De meest actuele gezondheidsinformatie van de overheid is te vinden op de website van het RIVM.