Wat is burgerschap in het mbo?

Geplaatst door Ramon Rahangmetan op 29 augustus 2023
Als jij een mbo-opleiding volgt, is burgerschap een belangrijk onderdeel daarvan. Burgerschap kan op verschillende manieren worden aangeboden, zoals klasgesprekken, theoretische lessen, debatten, excursies, individuele gesprekken, het maken van werkstukken of opdrachten, en trainingen. Het draait allemaal om het begrijpen van keuzes die je moet maken voor je eigen toekomst en het omgaan met maatschappelijke kwesties, zoals jouw rol als inwoner van een stad, consument, werknemer of ondernemer, evenals hoe je omgaat met belangrijke vraagstukken zoals racisme, discriminatie en gelijke kansen.

Wat is burgerschap?

Mbo-opleidingen richten zich niet alleen op beroepskennis, maar besteden ook aandacht aan maatschappelijke kwesties, wat we burgerschap noemen. Dus ja, burgerschap maakt altijd deel uit van jouw mbo-opleiding.

Voorbeelden

  • klasgesprekken discussiëren
  • Theorie behandelen over maatschappelijke kwesties
  • Deelnemen aan debatten
  • Excursies naar buiten school
  • Individuele gesprekken met docenten
  • Werkstukken maken
  • Trainingen volgen

Wettelijke eisen van burgerschap in het mbo

Voor alle mbo-opleidingen gelden dezelfde wettelijke eisen voor burgerschap, ongeacht welkeopleiding of niveau je volgt. Dit betekent dat je leert hoe je keuzes maakt voor je eigen toekomst, begrijpt wat jouw rol is als inwoner, consument, werknemer of ondernemer, en leert omgaan met belangrijke maatschappelijke kwesties zoals racisme, discriminatie en gelijke kansen

Naast deze algemene eisen zijn er specifieke onderdelen van burgerschap, waaronder:

  1. Politiek en regels: Leren hoe de samenleving functioneert, respect voor regels en omgaan met dilemma’s, begrijpen waarom er gemeenteraadsverkiezingen zijn en wat rechters doen.
  2. Financiën: Kennis opdoen over financiën, schulden voorkomen en leren over financiële verantwoordelijkheden, zoals het bezitten van een huis en zorgen voor een gezin.
  3. Maatschappij: Waardering en respect voor andere culturen, begrip van je eigen waarden in Nederland, kennismaking met vluchtelingen en asielzoekers, en bewustzijn van spanningen in de samenleving.
  4. Gezondheid: Je eigen gezondheid begrijpen, het belang van sport en beweging, en inzicht krijgen in de gevolgen van risicovol gedrag zoals roken, alcohol, onveilige seks en drugs.

Verschillende vormen van burgerschap

Scholen hebben de verplichting om aandacht te besteden aan burgerschap, maar de invulling ervan kan variëren. Elke mbo-opleiding is anders, en het mbo-onderwijs bedient jongeren en volwassenen tussen 16 en 60 jaar. Daarnaast kunnen ROC’s ook onderling verschillen. Daarom kiest elke opleiding hoe zij burgerschap aanbieden. Het is wel altijd verplicht om burgerschap te volgen.

Burgerschapsagenda 

Burgerschap staat tegenwoordig steeds meer in de belangstelling, mede door ontwikkelingen zoals social media en internationalisering. Er was een burgerschapsagenda voor het mbo opgesteld voor de komende jaren, vastgesteld door het Ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap (OCW). Maar dit burgerschapsprogramma leek niet tot zijn recht te komen. Een groep van hoogleraren, vakexperts, bugerschapsexperts en docenten in levert in 2023 een advies op met nieuwe doelen.

Kennispunt Burgerschap

Wil je meer weten? De MBO Raad heeft het Expertisepunt Burgerschap ingericht met informatie over beleid en regelgeving, lesmateriaal en informatie over professionalisering van docenten.