Wat is het verschil tussen bachelor en master?

Geplaatst door Kaja Sariwating op 5 januari 2020
Een bacheloropleiding volg je aan een hogeschool of universiteit. Een masteropleiding volg je meestal aan de universiteit. De 2-jarige associate degree volg je aan een hogeschool. Het grootste verschil tussen bachelor en master zit in de specialisatie van een studierichting. Het grootste verschil tussen hbo en universiteit zijn de vaardigheden die je tijdens de studie ontwikkelt.

Toelating tot bachelor en master

Er zijn bachelor- en masteropleidingen voor zowel het hbo als de universiteit (art. 7.3a lid 1 en 2 WHW). Hiervoor gelden vooropleidingseisen:
  • associate degree: diploma op minimaal niveau van mbo-4 of havo 
  • bacheloropleiding aan de hogeschool: diploma op minimaal niveau mbo-4 of havo 
  • bacheloropleiding aan de universiteit: diploma vwo of een behaald propedeuse van een bachelor 
  • masteropleiding aan hogeschool en universiteit: de hogeschool of universiteit bepaalt zelf de toelatingseisen. Dit is toegestaan. Meestal is dit een afgeronde opleiding bachelor aan de hogeschool of universiteit
Een masteropleiding volg je meestal aan de universiteit. Het aantal hbo-masters is namelijk beperkt.

Associate degree

De associate degree is een nieuwe opleidingsvariant. Het niveau ligt tussen een mbo-4 en een hbo-bachelor. De associate degree is een 2-jarige opleiding aan een hbo. Je kunt een associate degree volgen als je minimaal een havo- of mbo-4-diploma hebt gehaald (art. 7.23b jo. art. 7.24 lid 2 WHW). Na de associate degree kun je doorstromen naar een hbo-bachelor. Meer achtergronden over de associate degree is te lezen in het artikel Wat is een associate degree?.

Hbo-bachelor en hbo-master

Het hoger beroepsonderwijs bestaat naast een associate degree uit de bachelor en master (art. 7.3a lid 2 WHW). Ook bij hbo-opleidingen is er een verschil tussen de bachelor en master. Hierbij is de bachelor vaak breder en algemener en de master meer specifiek. Je kunt een bacheloropleiding aan de hogeschool volgen met een diploma op minimaal niveau mbo-4 of havo (art. 7.24 lid 2 WHW).

Bachelor

  • de bachelor duurt 4 jaar
  • voor de bachelor geldt dat je meestal voor het einde van je tweede studiejaar je propedeuse moet halen
  • tijdens de bachelor volg je vakken die op jouw studierichting zijn aangepast
  • tijdens de bachelor volg je algemene vakken die op jouw studierichting zijn aangepast
  • na de bachelor kan je doorstromen naar een hbo-master, soms kan je (na een schakelprogramma) doorstromen naar een wo-master

Master

  • je kunt zelf kiezen uit verschillende masters in dezelfde studierichting
  • tijdens de master volg je vakken om je te specialiseren in een vakgebied
  • deze master is vooral gericht op de praktijk

Wo-bachelor en wo-master

Het wetenschappelijk onderwijs bestaat uit een bachelor en master bij de universiteit (art. 7.3a lid 1 WHW). Het verschil tussen een wo-bachelor en wo-master is de inhoud van de studie en de graad die je behaalt na het afronden van de studie. Je kunt een bacheloropleiding aan de universiteit volgen met een diploma vwo of een behaald propedeuse van een bachelor (art. 7.24 lid 1 WHW en art. 7.30 WHW). Voor de bacheloropleiding aan de Open Universiteit geldt in principe geen vooropleidingseis (art. 7.24 lid 3 WHW). 

Let op: In 2020 is de in onderstaand artikel genoemde studiepunten-norm opgeschoven naar volgend collegejaar. Dit is het gevolg van noodmaatregelen om snelle verspreiding van het coronavirus tegen te gaan. Zie voor meer informatie over tijdelijke wijzigingen Corona op school: wat zijn de regels?

Bachelor

  • de bachelor duurt 3 jaar
  • om door te stromen naar het tweede jaar haal je in het eerste jaar een minimaal aantal punten
  • als je niet genoeg studiepunten in het eerste jaar van de bachelor haalt, dan krijg je een negatief bindend studieadvies
  • voor de bachelor geldt dat je meestal voor het einde van je tweede studiejaar je propedeuse moet halen
  • tijdens de bachelor volg je vakken die op jouw studierichting zijn aangepast
  • na de bachelor kan je doorstromen naar de wo-master

Master

  • de master duurt 1 of 2 jaar
  • je kunt zelf kiezen uit verschillende masters in dezelfde studierichting
  • je kunt vaak ook kiezen uit masters in een andere studierichting
  • tijdens de master volg je vakken om je te specialiseren in een vakgebied
  • deze master is vooral gericht op onderzoeksvaardigheden en heeft een wetenschappelijk uitgangspunt

Titels en graden

Na het afronden van een studie behaal je een graad die je achter je naam mag zetten. Welke graad jij uiteindelijk behaalt en hoe je dit uitdrukt achter je naam is afhankelijk van jouw studierichting. Er zijn altijd uitzonderingen op de regel. Welke graad je precies mag voeren staat op het diploma. Meer achtergronden over titels en graden is te lezen in het artikel in het artikel Welke titel mag ik na mijn studie gebruiken?.

Keuze voor master na wo-bachelor

Je kunt na de universitaire bachelor beginnen met een universitaire master (art. 7.30b lid 1 onder a WHW). De nadruk van de studie ligt op onderzoeksvaardigheden. Je kunt ook kiezen uit een hbo-master. Deze master is meer praktijkgericht. In beide gevallen staan trends en ontwikkelingen uit de beroepspraktijk centraal. 

Wo-master na hbo-bachelor

Je kunt na de hbo-bachelor ook doorstromen naar de w0-master (art. 7.30b lid 1 onder a WHW). Meestal volg je dan eerst een schakelprogramma. Scholen selecteren studenten volgens een toelatingstoets. Dit is toegestaan. Na een hbo-opleiding ben je vaak nog twee jaar bezig voordat je een wo-master hebt behaald. Eén jaar voor het schakelprogramma om je voor te bereiden op het meer wetenschappelijke onderwijs en één jaar voor de daadwerkelijke master.

Verschillen tussen bachelor en master 

  • de bachelor en master aan de hogescholen zijn gericht op een beroep. Je leert vaardigheden te ontwikkelen die aansluiten op de praktijk
  • de bachelor en master aan de universiteit hebben een wetenschappelijk uitgangspunt. Met deze opleiding leer je zelfstandig onderzoek doen en vraagstukken op wetenschappelijk denkniveau op te lossen
  • de bachelor in het hbo duurt langer dan de bachelor aan de universiteit
  • voor de doorstroom van hbo-bachelor naar w0-master geldt meestal een schakelprogramma van minimaal 1 jaar
  • de associate degree duurt korter dan de bachelor aan het hbo
  • na het afronden van de studie krijg je een andere graad

Studiefinanciering bachelor, master en associate degree

Tijdens de bachelor, master en associate degree aan de hogeschool of universiteit krijg je meestal studiefinanciering (art. 2.3 lid 2 Wet studiefinanciering 2000). Studiefinanciering bestaat voor nieuwe studenten in het hoger onderwijs uit:

  • de mogelijkheid om te lenen
  • de aanvullende beurs
  • het OV-studentenreisproduct 
  • het collegegeldkrediet 

Meer informatie over studiefinanciering in het hoger onderwijs lees je in het artikel Hoeveel studiefinanciering krijg ik per maand in het hoger onderwijs?.

Meer artikelen over Organisatie hoger onderwijs