Wat is Cito?

Geplaatst door Lidewij Koren op 17 maart 2022
Cito ontwikkelt toetsen om de kennis, vaardigheden en competenties van leerlingen objectief te meten. In Amsterdam nemen basisscholen vanaf groep 3 tot en met groep 8 Cito-toetsen af. Daarbij maken zij gebruik van het leerlingvolgsysteem van Cito. Sinds 2014 is het basisschooladvies bindend en leidend bij de overstap naar het voortgezet onderwijs. De Centrale Eindtoets is daardoor een second opinion geworden. Veel ouders bekijken de Cito eindscores van een school als ze een basisschoolkeuze moeten maken.

Cito: objectief toetsen

Psycholoog Adriaan de Groot legde in de jaren zestig de basis voor de oprichting van Cito (Centraal Instituut voor Toets Ontwikkeling). Hij geloofde dat een objectieve toets kon helpen om inzicht te krijgen in het hele kind. Daarom ontwikkelde hij een instrument dat alle leerlingen dezelfde kansen gaf om te laten zien wat ze konden, ongeacht afkomst of sociale willekeur. Cito startte als overheidsinstelling en is in 1999 geprivatiseerd.

Bron: Cito

Cito-toetsen

In Amsterdam nemen basisscholen vanaf groep 3 tot en met groep 8 Cito-toetsen af. Leerlingen maken ieder schooljaar twee keer een toets: in het midden van het schooljaar (januari/februari) en aan het eind (mei/juni).

Cito toetst de leergebieden rekenen, begrijpend lezen, spelling en technisch lezen. Scores worden uitgedrukt in de Romeinse cijfers I, II, III, IV en V of in de letters A, B, C, D en E. De leerlingen die de hoogste score hebben gehaald krijgen een I of een A. De leerlingen die het laagst scoren krijgen een V of een E.

Meer informatie over de Cito-scores staat in: ‘Wat betekenen de verschillende toetsbegrippen in Cito?’

Cito-leerlingvolgsysteem

Veel scholen maken gebruik van het leerlingvolgsysteem (LVS) van Cito. Dit systeem geeft de school en de ouders een beeld van de kennis en vaardigheden van een leerling door de jaren heen.

Leerkrachten vullen de ruwe scores van een toets in het LVS in en het systeem zet deze scores vervolgens om in tabellen en grafieken. Deze tabellen en grafieken maken zichtbaar of een leerling vooruitgang boekt of niet.

De toetsresultaten van Cito geven de school op drie niveaus inzicht:

  • Leerlingniveau
    Het leerlingrapport laat zien wat de kennis en vaardigheden van een individuele leerling zijn ten opzichte van het landelijk gemiddelde en hoe de leerling zich in de loop van de jaren ontwikkelt. De scores van verschillende leergebieden kunnen met elkaar worden vergeleken. Zo kan het zijn dat een leerling een I scoort voor rekenen (ver boven het landelijk gemiddelde) maar bijvoorbeeld een IV voor begrijpend lezen (onder het landelijk gemiddelde).
  • Groepsniveau
    Groepsrapporten laten zien hoe een klas er als geheel voor staat. In de rapporten staan de gegevens van alle leerlingen uit een groep overzichtelijk bij elkaar. Van de scores samen kan een gemiddelde worden berekend. Waar heeft de klas moeite mee? Welke stof moet nog een keer worden behandeld?
  • Schoolniveau
    Een schoolrapport geeft een beeld van de school als geheel. In het rapport zijn de gegevens van alle groepen terug te vinden. De groepen kunnen met elkaar vergeleken worden. Welke groep staat er het minst goed voor? Welke maatregelen kan de school nemen?

Cito-eindtoets

Sinds 2014 is het basisschooladvies bindend en leidend bij de overstap naar het voortgezet onderwijs. Dit betekent dat een leerling zich met dit advies aanmeldt bij een middelbare school. Pas nadat de plaatsing bekend is, maken leerlingen de wettelijk verplichte Centrale Eindtoets. Hierdoor is deze toets een second opinion geworden: een onafhankelijke meting om onderadvisering te voorkomen. Is de toetsuitslag hoger dan het basisschooladvies? Dan moet de school het basisschooladvies heroverwegen (art. 42 lid 2 WPO).

De meeste scholen kiezen voor de eindtoets van Cito. Maar er zijn ook scholen die voor een andere eindtoets kiezen, zoals IEP of Route 8.

Cito-eindscore graadmeter voor kwaliteit school?

Veel ouders zien de gemiddelde Cito-eindscore van een basisschool als graadmeter voor de kwaliteit van het onderwijs op die school en betrekken dit bij hun schoolkeuze.

Scholen reageren hier op. Zij zoeken bijvoorbeeld naar manieren om de gemiddelde Cito-eindscore omhoog te krijgen. Maar er zijn ook scholen die aangeven dat de kwaliteit van het onderwijs niet op deze manier te meten is en dat scholen niet op deze manier vergeleken kunnen worden. De scores zeggen namelijk niet hoeveel de school heeft bijgedragen aan de brede ontwikkeling van een leerling. Ook verschilt het per school hoe ontwikkeld leerlingen binnenkomen.

Meer informatie hierover staat in: ’10 pittige problemen met de Eindtoets Basisonderwijs’ van Wij-leren.nl.