Onderwijsinspectie
Toezicht door inspectie
Het toezicht op het onderwijs is als overheidstaak verankerd in de Grondwet. Echter vult andere wetgeving het toezicht door de overheid nader in (art. 23 lid 2 Gw). Hierin staat de rol van de Onderwijsinspectie beschreven. Daarom beoordeelt de Onderwijsinspectie de kwaliteit van het onderwijs op scholen en andere onderwijsinstellingen. Dit staat in de Wet op het onderwijstoezicht. Deze inspectie controleert niet of ouders en leerlingen aan de leerplicht voldoen.
De Onderwijsinspectie voert een speciale overheidstaak uit. Hierdoor is er sprake van een bijzondere positie binnen de Rijksoverheid. Ze zijn zelfstandig, maar de minister heeft wel enige zeggenschap over deze organisatie.
Toezicht op wet en eigen ambities
Basiskwaliteit uit de wet
Om te beginnen onderzoekt de Onderwijsinspectie of alle leerlingen onderwijs krijgen van voldoende kwaliteit. Hierbij gaat het om in ieder geval om een minimale kwaliteit: de basiskwaliteit (art. 3 lid 1 onder a Wot). De inspectie beoordeelt ook of het schoolbestuur financieel in staat is om ook in de toekomst goed onderwijs te blijven verzorgen op alle scholen.
Eigen ambities
In tegenstelling tot de basiskwaliteit stimuleert de inspectie besturen en scholen ook om hun ambities te ontwikkelen en mogelijke verdere verbeteringen te realiseren, boven de basiskwaliteit (art. 3 lid 1 onder b Wot). De eigen ambities worden óók beoordeeld. Dit is namelijk schoolbeleid.
Inspectiebezoek
Het schoolbestuur is verantwoordelijk voor de kwaliteit. Het inspectiebezoek begint en eindigt begint daarom bij het schoolbestuur. De inspectie gebruikt hiervoor een uitgebreid onderzoek bij ieder bestuur en (een aantal) scholen. Dit onderzoek wordt geleid door een inspecteur en vindt in principe iedere 4 jaar plaats. Dit onderzoek duurt enkele dagen.
Alle inspectierapporten zijn openbaar. Raadpleeg dan. ook de toezichtresultaten van de inspectie, zie ook: https://toezichtresultaten.onderwijsinspectie.nl
Rapportage, soms vervolgonderzoek
Na het vierjaarlijkse onderzoek volgt een rapport. In dit rapport staat wat er goed gaat, wat beter moet en wat eventueel beter kan.
Eventueel vervolgtoezicht hangt af van de beoordeling die de inspectie geeft aan het schoolbestuur. Soms geeft de inspectie aan dat er nog een keer een kijkje wordt genomen. Dit is toegestaan. Dit zal vooral zijn op het moment dat een aantal punten niet op orde zijn, terwijl de wet dit wel voorschrijft. Denk bijvoorbeeld aan het jaarverslag waarin informatie mist over een nieuw meerjarenbeleid of schoolgidsen waarin informatie voor ouders ontbreekt.
“Het stelsel van kwaliteitszorg is kwetsbaar omdat het arbeidsintensief, onoverzichtelijk en onvoldoende gericht is. De manier hoe kwaliteit wordt gecontroleerd verschilt sterk tussen de scholen. Dit leidt tot grote verschillen onderling.” (uit een rapport van de Onderwijsinspectie)
Staat van het Onderwijs
Naast het toezicht op schoolbesturen en alle scholen kijkt de inspectie ook naar het onderwijsstelsel als geheel. Daarom brengt de Onderwijsinspectie jaarlijks een rapport uit over ontwikkelingen in het Nederlandse onderwijs via De Staat van het Onderwijs.
Geef een signaal door
De Onderwijsinspectie meldt het volgende over meldingen over de kwaliteit van het onderwijs:
“Meldingen zijn heel belangrijk voor ons toezicht. Ze helpen ons om beter zicht te krijgen op de kwaliteit van het onderwijs op een school of onderwijsinstelling.”
Ben je op de hoogte van zaken in het onderwijs die niet kloppen? De inspectie hoort het dus graag. De inspectie beoordeelt op basis van je signaal wat ze precies doen, want dit hangt af van de situatie. Het kan zijn dat er navraag wordt gedaan bij het bestuur. Het bestuur is namelijk verantwoordelijk voor wat er op de school gebeurt. Soms worden signalen door de inspecteurs pas later gebruikt, bijvoorbeeld in het volgende inspectietoezicht.
Signalen kan je melden via het contactformulier.