Wat betekent kwalificatieplicht?

Geplaatst door OCO op 1 december 2025

De kwalificatieplicht geldt voor jongeren van zestien tot achttien jaar. Zij moeten naar school blijven gaan totdat ze een startkwalificatie hebben. Dit is een diploma op minimaal havo-, vwo- of mbo niveau 2. Als een leerling vóór zijn achttiende geen startkwalificatie haalt, blijft de kwalificatieplicht gelden tot de dag dat hij achttien wordt.

Kwalificatieplicht tussen zestien en achttien jaar

In Nederland geldt een verlengde leerplicht voor scholieren en studenten: de kwalificatieplicht. De kwalificatieplicht houdt in dat jongeren naar school moeten totdat zij een startkwalificatie behalen. Deze  vervalt:

  • als een startkwalificatie wordt behaald: (minimaal diploma mbo niveau-2, havo of een vwo (art. 4a lid 1 onder b Lpw);
  • op het moment dat de scholier de leeftijd van achttien jaar bereikt (art. 4b Lpw);

De kwalificatieplicht geldt niet voor:

  • leerlingen in het voortgezet speciaal onderwijs (vso) met het uitstroomprofiel ‘arbeid’ of ‘dagbesteding’ en;
  • leerlingen in het praktijkonderwijs.

Gevolgen kwalificatieplicht voor leerlingen

Scholieren hebben vaak niet door dat zij onder de kwalificatieplicht vallen vanaf hun zestiende. Zij zijn dan meestal nog bezig met een mbo-opleidinghavo of vwo.

Toch hebben zij vanaf hun zestiende meer verantwoordelijkheden. Zo moeten zij er zelf voor zorgen dat ze zich, indien nodig, ziek melden, op tijd verlof aanvragen en contact hebben met de leerplichtambtenaar.

Leerplichtig tot zestien jaar

Alle leerlingen tussen de vijf en zestien jaar zijn leerplichtig. Dit betekent dat zij ingeschreven moeten zijn op een school en die volgens het schoolrooster bezoeken.

De leerplicht stopt in het schooljaar dat de leerling de leeftijd van zestien jaar bereikt of nadat de leerling een startkwalificatie behaalt.

De leerplicht stopt ook op het moment dat een leerling minimaal twaalf volledige schooljaren onderwijs heeft genoten. In dat geval tellen ook de jaren mee dat een leerling is blijven zitten (art. 3 Lpw).

Meer artikelen over Kwalificatieplicht en VSV