Is deelname aan de toetsen LAT-CAP-SEM verplicht?

Geplaatst door Floor Kaspers op 7 december 2021
Bij het vermoeden van een leerachterstand maakt een basisschoolleerling een leerachterstandentoets (LAT). Blijkt hieruit dat de leerling inderdaad een leerachterstand heeft, dan kan de school een CAP (capaciteitenonderzoek) afnemen. Soms neemt de school ook een SEM (sociaal-emotioneel onderzoek) af. Voor de LAT is geen toestemming van ouders nodig, maar voor de CAP en SEM wel. In schooljaar 2020-2021 is het beleid voor toetsen op leerachterstanden en leerwegondersteuning in Amsterdam aangepast.

LAT: geen toestemming nodig van ouders

Een leerling maakt de LAT (leerachterstandentoets) als de school denkt dat er mogelijk een leerachterstand is. De LAT heet ook wel adaptief toetsen, omdat de toets zich aanpast aan het niveau van de leerling. De afname van de LAT valt binnen het reguliere pakket aan toetsen om het niveau van een leerling te bepalen. Daarom is de school niet verplicht om apart toestemming te vragen aan ouders.

Meer informatie over de LAT staat op de website van Het ABC.

Toetsen CAP en SEM: wel toestemming nodig van ouders

Blijkt uit de LAT dat een leerling een leerachterstand heeft? Dan neemt de school soms een CAP (capaciteitenonderzoek) af. Wordt de leerachterstand onvoldoende verklaart door een lagere intelligentie? Dan kan de school een SEM (Sociaal-emotioneel onderzoek) uitvoeren.

De CAP en de SEM zijn geen reguliere onderwijstoetsen, maar vallen onder psychologisch onderzoek. Daarom is er apart toestemming nodig van ouders. Zonder toestemming van ouders (met gezag) mogen deze onderzoeken niet worden uitgevoerd. Als er al eerder een intelligentietest is afgenomen, kan die ook gebruikt worden. Maar ook hiervoor is toestemming van de ouders nodig. Bovendien moet de toets actueel genoeg zijn.

In schooljaar 2020-2021 is het beleid voor toetsen op leerachterstanden en leerwegondersteuning in Amsterdam aangepast. Er wordt nu alleen nog standaard een CAP of SEM afgenomen bij leerlingen die zo’n grote leerachterstand hebben, dat het schooladvies praktijkonderwijs is. Of als de basisschool over dat advies twijfelt. Voor leerlingen met een leerachterstand tussen de vijfentwintig en vijftig procent zijn de onderzoeken optioneel.

Geen toestemming voor toetsen, en dan?

De CAP en SEM worden afgenomen zodat de basisschool de leerling een passend basisschooladvies kan geven. Als ouders geen toestemming geven voor het afnemen van de CAP of SEM, dan maakt dit in principe niet iets uit voor het advies van de school. De school kan dan nog steeds een advies geven voor bijvoorbeeld praktijkonderwijs. In plaats van dat school een onderbouwing van het advies geeft op basis van de CAP en SEM, geeft de school een eigen inschatting van de reden voor de leerachterstand. Dit is dan de onderbouwing van het advies.

De school licht het advies toe in een schooladviesgesprek. Daarnaast krijgen ouders een kopie van het oki-doc. Heeft een leerling het advies praktijkonderwijs? Dan moeten ouders hun kind aanmelden bij een school voor praktijkonderwijs. Ook als er geen aanvullend onderzoek is gedaan. Leerlingen met het advies praktijkonderwijs doen niet mee met de centrale loting & matching in Amsterdam.

Bent u het oneens met het basisschooladvies? Dan kunt u in gesprek gaan met de school. Meer informatie en tips staan in het artikel: ‘Oneens met het schooladvies van de basisschool?’