Wat is het programma van toetsing en afsluiting (pta)?

Examenprogramma en programma van toetsing en afsluiting

De minister van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap stelt het examenprogramma vast. Hierin staat:

• een omschrijving van de examenstof voor ieder eindexamenvak;
• welk deel van de examenstof bij het centraal examen wordt afgenomen en welk deel bij het schoolexamen (art. 2.54 WVO 2020).

Bij de invulling van het schoolexamen hebben scholen veel vrijheid. Zo stelt het schoolbestuur zelf een programma van toetsing en afsluiting (pta) vast. Hierin staat de inhoud, planning en beoordeling van het schoolexamen, waaronder het profielwerkstuk voor vmbo-g, vmbo-t, havo of vwo.

De school moet het programma van toetsing en afsluiting vóór 1 oktober hebben vastgesteld en aan de inspectie hebben toegezonden. Ook moet de school het voor die datum aan de examenkandidaten hebben uitgereikt (art. 2.60b lid 4 WVO 2020).

Wat staat er in het programma van toetsing en afsluiting?

In het programma van toetsing en afsluiting staat (art. 2.60a WVO 2020):

• welke examenstof van het examenprogramma het schoolexamen toetst;
• welke door het bevoegd gezag vast te stellen examenstof in het schoolexamen wordt getoetst;
• de inhoud van de toetsen die onderdeel uitmaken van het schoolexamen;
• de tijdvakken waarin de kandidaten de toetsen en bijbehorende herkansingen maken;
• de wijze van herkansing;
• de wijze waarop het cijfer voor het schoolexamen tot stand komt.

Een voorbeeld van een programma van toetsing en afsluiting is dit PTA van vwo-6 van het Damstede Lyceum in Amsterdam Noord. Daarnaast heeft de school een schoolexamenreglement.

Instemmingsrecht medezeggenschap

De medezeggenschapsraad van de school heeft instemmingsrecht bij de vaststelling of wijziging van het programma van toetsing en afsluiting (art. 2.60 lid 4 WVO 2020). Dit kan bijvoorbeeld van belang zijn bij ingrijpende wijzigingen, waarbij doublerende leerlingen zwaar gedupeerd dreigen te raken.

Afronding schoolexamen vóór start centraal examen

Kandidaten moeten het schoolexamen vóór het eerste tijdvak van het centraal examen afsluiten. Hierop geldt één uitzondering. Als een leerling ziek is of om een andere reden een schoolexamen niet heeft kunnen maken zonder dat hij hier iets aan kon doen, mag de schooldirecteur besluiten dat een leerling het schoolexamen maakt na aanvang van het eerste tijdvak van de centraal examens. De kandidaat moet het schoolexamen in dat geval wel afronden vóór de afname van het centraal examen in dat vak (art. 2.55 lid 4 WVO 2020).

Controle resultaten schoolexamen

Voorafgaand aan het centraal examen krijgt de eindexamenkandidaat een overzicht van de resultaten voor het schoolexamen. Het is verstandig als de kandidaat direct controleert of die gegevens kloppen (art. 3.15 Uitvoeringsbesluit WVO 2020).

De cijfers worden gegeven volgens een schaal van 1 tot en met 10. Hierbij is er een onderscheid tussen vakken die worden afgesloten met alleen een schoolexamen en vakken die worden afgesloten met een schoolexamen en een centraal examen (art. 3.13 Uitvoeringsbesluit WVO 2020).

Het vak Nederlands bestaat bijvoorbeeld uit een schoolexamen en een centraal examen. Als een leerling een 6,8 heeft voor het schoolexamen, dan rondt de school dit cijfer niet af naar een 7, maar blijft het cijfer na de komma staan. Het vak maatschappijleer bestaat alleen uit een schoolexamen. Als een leerling een 7,6 heeft voor dit vak, dan rondt de school dit af naar een 8.

Meer informatie over het eindexamen staat in: ‘Veelgestelde vragen over het eindexamen’.