Let op! Mogelijk verouderde informatie!
OCO checkt voor de beantwoording van binnenkomende vragen de actuele regelgeving, OCO maakt daarbij gebruik van diverse bronnen, o.a. de website van de onderwijsinspectie. In 2013 heeft de onderwijsinspectie een uitgebreide set vragen en antwoorden onder de titel ‘FAQ eindexamen onderwijsinspectie 2013’ op de website gepubliceerd.
Die set is verdwenen nadat de taak om vragen over het examen te beantwoorden is overgeheveld naar het examenloket.nl. Maar het examenloket is (vooral) bedoeld voor beantwoording van vragen door scholen. Leerlingen kunnen (landelijk) bij het LAKS terecht.
Omdat veel van de vragen en antwoorden die de inspectie in het verleden publiceerde zowel praktisch als gedetailleerd zijn heeft OCO deze overheidsinformatie gearchiveerd, voor eigen gebruik en voor websitebezoekers.
Deze FAQ bestaat uit vier delen
1 Voor het centraal examen (CE) begint
2 Deelname aan examens
3 De afname van het examen
4 Na het examen
Let (dus) op dat de antwoorden inmiddels verouderd kunnen zijn!
Voor het centraal examen (CE) begint
Wanneer worden de nieuwe uitslagbepalingen van kracht (vwo, havo, vmbo)?
Welke bepalingen gelden ten aanzien van het aanleveren van schoolexamen (se)-cijfers? (vmbo-havo-vwo)
Aanlevering en eventuele wijziging van de gegevens via BRON kunnen alleen voordat ce-afname plaatsvindt. In de meeste gevallen is dat drie werkdagen voor de aanvang van het ce voor de betreffende schoolsoort. Zie voor data de September- en Maartmededelingen (www.examenblad.nl).
Mag een leerling zijn profielwerkstuk nog na aanvang van het centraal examen (ce) afronden?
Nee, uiterlijk drie dagen vóór de start van het ce voor de betreffende schoolsoort moet het cijfer van het profielwerkstuk ingeleverd zijn. Een profielwerkstuk wordt becijferd, is onderdeel van het se en kan daardoor niet meer tijdens of na het eerste tijdvak van het ce worden afgerond. Als onderdeel van het schoolexamen moet het voor het eerste tijdvak worden afgerond en het cijfer moet via BRON aangeleverd worden (blz. 82 Zakboek Tweede Fase).
Uitzondering voor aanleveren se-cijfers voor vmbo
Het se-cijfer voor maatschappij 1 voor vmbo mag eventueel alleen worden nageleverd voor leerlingen die een 5 of lager hebben en nog geen gebruik hebben gemaakt van hun wettelijke recht op herkansing (Eindexamenbesluit art. 35b lid1). Daarnaast mag volgens Eindexamenbesluit art. 32 lid 4 bij vmbo ook het se-cijfer voor een vak dat geen ce kent, nageleverd worden. Zie Eindexamenbesluit (www.examenblad.nl).
Welke bepalingen gelden ten aanzien van het aanleveren van cspe-cijfers? (vmbo)
Bij vmbo kader- en basisberoepsgerichte leerweg moeten de cijfers van het centraal schriftelijk en praktisch examen (cspe) uiterlijk één week voor bepaling van de uitslag aangeleverd zijn. Zie September- en Maartmededelingen (www.examenblad.nl).
Kunnen se-cijfers achteraf in BRON gewijzigd worden? (vmbo-havo-vwo)
Als na indiening van de definitieve cijfers voor het se bij BRON blijkt dat er fouten zijn gemaakt door de school, accepteert de inspectie in principe alleen wijzigingen in het cijfer als het betreffende vak nog niet is geëxamineerd in het ce. In het incidentele geval dat een school van oordeel is dat een leerling toch recht heeft op wijziging (omdat er fouten zijn gemaakt door de school) dient het bevoegd gezag een verzoek tot wijziging bij de inspectie in te dienen. Slechts in zeer uitzonderlijke gevallen wordt een correctie aanvaard. Aangetoond moet kunnen worden dat cijferwijziging terecht is (desnoods dient een afvaardiging van de school naar het inspectiekantoor te komen met bewijslast/toetsen etcetera). Scholen dienen dus de se-eindcijfers tijdig vast te stellen en door leerlingen/ouders te laten controleren op juistheid (eventueel laten tekenen). Zie Maartmededelingen (www.examenblad.nl).
Een leerling is geslaagd voor havo en gaat door naar het vwo. Deze leerling wordt vrijgesteld van anw, ckv en maatschappijleer. Waar bestaat het combinatiecijfer van deze leerling dan uit?
Alleen uit het profielwerkstuk, eventueel aangevuld met de keuzeonderdelen, zoals literatuur en godsdienst. Zie Zakboek Tweede Fase, Combinatiecijfer, en Eindexamenbesluit art.11 en 49 (www.examenblad.nl).
Een leerling stapt na 5 vwo over naar 5 havo. De leerling heeft anw al afgerond op het vwo. Mag of moet het cijfer meegenomen worden in het combinatiecijfer havo?
Als de school ervoor gekozen heeft anw op havo in het geheel vrije deel verplicht te stellen, neemt deze leerling anw mee en maakt het vwo-cijfer deel uit van het combinatiecijfer. Als de school daar niet voor heeft gekozen, staat het de leerling vrij om – in overleg met de school – anw mee te nemen en mee te laten tellen bij het combinatiecijfer. Of niet mee te nemen en dan telt het vak dus verder ook niet meer mee in het havo-pakket. Zie Zakboek Tweede Fase, ANW op de havo, en Eindexamenbesluit art. 11 en 49 (www.examenblad.nl).
Op hoeveel vakken moet het profielwerkstuk slaan, indien een leerling in twee profielen examen doet?
Er moet minimaal één examenvak met voldoende studielast betrokken zijn bij het profielwerkstuk (zie Eindexamenbesluit artikel 4 lid 3). Dit geldt ook voor leerlingen die examen doen in twee profielen. Voor meer informatie omtrent bepalingen ten aanzien van het profielwerkstuk (havo/vwo), zie www.examenblad.nl en Zakboek Tweede Fase.
Wat kan een school doen als in het examenjaar blijkt dat een leerling niet alle vereiste vakken in zijn/haar pakket heeft?
De school moet allereerst alles in het werk zetten om de leerling het gemiste vak alsnog te laten inhalen. Eventueel kan de leerling overwegen een ander profiel te kiezen. Daarnaast kan het bevoegd gezag een aanvraag indienen om toch een diploma te mogen uitreiken, met opgave van reden voor een onvolledig pakket bij het ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap t.a.v. directeur Voortgezet Onderwijs, Postbus 16375, 2500 BJ ’s Gravenhage.
Waar moet op gelet worden als een leerling in het examenjaar nog van school verandert?
a. Als de nieuwe school niet alle vakken aanbiedt waarin de leerling examen wil doen, is het vaak wel mogelijk dat de “oude” school dat vak blijft begeleiden, inclusief de aanlevering en beoordeling van het se. Is dit niet mogelijk, dan kan onderzocht worden of het vak via een andere school in de buurt kan worden afgerond.
b. Cijfers van reeds afgenomen se’s kunnen worden meegenomen. De vakdocent bekijkt dan of deze resultaten in het PTA passen en of er aanvullende stof moet worden aangeboden en getoetst. Overleg tussen beide scholen is hierbij zeer gewenst.
c. Afgeronde vakken die reeds zijn beoordeeld zoals anw en maatschappijleer, kunnen door de ontvangende school worden overgenomen.
Kan er nog een havo/vwo-examen oude regeling worden afgerond?
a. Voor havo is dit niet meer mogelijk.
b. Voor vwo enkel nog in 2011 via het staatsexamen (hiervoor geldt dan de oude slaag-/ zakregeling).
Mag een leerling die slechte resultaten heeft behaald voor het schoolexamen, door de schoolleiding verboden worden om mee te doen aan het centraal examen?
Nee, dat mag niet. De leerling mag nooit voorwaardelijk worden toegelaten tot de eindexamenklas. Dus een leerling die aan alle PTA-verplichtingen heeft voldaan, mag altijd deelnemen aan het examen.
Wat kan een school doen, als leerlingen niet goed voorbereid zijn op het ce voor een vak?
Indien leerlingen voor een vak onjuiste onderwerpen voor het ce hebben geleerd of onvoldoende lesstof hebben gekregen, dan is dat de verantwoordelijkheid van de school. De leerlingen moeten dan toch gewoon examen doen. Een mogelijkheid is dat de rector de leerlingen naar het tweede tijdvak verwijst, zodat zij nog tijd hebben de ontbrekende lesstof in te halen.
Deelname aan examens
Mag een leerling die lang ziek is geweest of nog is, ook op een later moment centraal examen doen?
Ja, de directeur kan besluiten dat er een geldige reden is om een leerling naar het tweede en/of derde tijdvak te verwijzen.
Een leerling heeft door ziekteverzuim een se of een onderdeel van een se niet gedaan. Kan deze leerling het ce gaan doen?
Het se behoort volledig te zijn afgerond en becijferd voordat de leerling het ce kan doen. se-cijfers moeten drie werkdagen voor aanvang van eerste tijdvak van een schoolsoort bij BRON aangeleverd zijn. De leerling kan overigens wel examen doen in de vakken waarvan het se wel volledig is afgerond.
Mag een leerling bij overlijden van een familielid uitstel krijgen van het examen?
Ja, indien een kandidaat om een geldige reden, ter beoordeling van de directeur, is verhinderd bij één of meer examenzittingen in het eerste tijdvak aanwezig te zijn, wordt hem in het tweede tijdvak de gelegenheid gegeven het centraal examen voor ten hoogste twee examenzittingen per dag alsnog te voltooien.
Een leerling wordt tijdens de examenperiode ziek en kan daarom het examen van een aantal vakken niet doen.
Deze leerling kan de vakken die hij in het eerste tijdvak niet heeft kunnen doen in het tweede of derde tijdvak doen, dit naast het recht op reguliere herkansing. Het kan zijn dat er vakken op hetzelfde moment geëxamineerd worden, in dat geval kan de school gebruik gaan maken van een quarantaineregeling.
Een leerling is ernstig ziek en kan niet naar school komen voor het ce. Kan deze leerling thuis of in het ziekenhuis examen doen?
In overleg met de inspectie is dit mogelijk. De school zorgt dan voor adequate afnamecondities op de locatie en voert zo nodig een quarantaineregeling uit. De ruimte waar het examen wordt afgenomen, moet hiervoor geschikt zijn: een aparte ruimte zonder de aanwezigheid van derden, geen multimedia, twee surveillanten (niet zijnde de vakdocent) en geen storende elementen (zoals een telefoon die afgaat).
Een leerling wordt tijdens het examen onwel, doorgaan of niet?
Dit is ter beoordeling van de directeur. Neem zo spoedig mogelijk contact op de inspectie (www.examenblad.nl en www.vo-raad.nl protocollen VO-Raad).
Een kandidaat kan vanwege een calamiteit niet op tijd aanwezig zijn voor een examen, wat te doen?
De directeur kan toestaan dat de kandidaat naar het tweede tijdvak wordt verwezen. (Artikel 45, verhindering van het examen).
Examenkandidaten komen twintig minuten te laat vanwege een file. Mogen zij twintig minuten langer doorgaan?
Nee, dat mag niet. Kandidaten die na aanvang van het examen worden toegelaten, moeten hun werk inleveren op de officieel vermelde eindtijd. Een kandidaat mag na 30 minuten na aanvang van de examenzitting niet meer worden toegelaten.
De afname van het examen
Mag een kandidaat zijn mobiele telefoon meenemen, wanneer hij deze als klok gebruikt?
Nee, een mobiele telefoon mag niet mee de examenzaal in.
Mag een kandidaat met potlood schrijven of correctielak gebruiken bij het maken van examens?
Het is aan de school om dit te bepalen omdat er geen regelgeving voor is. De meeste scholen staan het vanwege fraudegevoeligheid niet toe. Zie protocollen VO-Raad/ AOC Raad (www.vo-raad.nl).
Welke faciliteiten zijn er voor leerlingen met een beperking of handicap?
Zie Eindexamenbesluit artikel 55 en ook de September- en Maartmededelingen (www.examenblad.nl).
Mag een leerling een computer gebruiken bij het examen? En mag de spellingscontrole aan staan?
Ja, dat mag, als de schoolleiding dat wil toestaan. De spellingscontrole mag aan staan, maar de woordenboekfunctie, internettoegang en dergelijke niet.
Na het examen
Wat moet een school doen bij een vermoeden van fraude?
Zo spoedig mogelijk contact opnemen met de inspectie.
Welke consequenties heeft heeft de nieuwe uitslagregeling voor leerlingen die naar het vavo gaan?
Er is geen overgangsregeling voor deze leerlingen. Zie voor de bepalingen aanscherping exameneisen vo.
Wat moet een school doen in geval van onenigheid tussen de eerste en tweede corrector?
Zie protocollen VO-Raad/ AOC Raad (www.vo-raad.nl)
Wat moet een school doen, indien examenwerk is zoekgeraakt?
Zo spoedig mogelijk contact opnemen met de inspectie.
Het erratumblad is niet voorgelezen, mogen de vragen waar het betrekking op heeft buiten beschouwing worden gelaten?
Nee, dat mag niet. Neem contact op met de inspectie.
Is een school verplicht een leerling na de examenuitslag inzage in het examenwerk te geven?
Elke kandidaat heeft recht op inzage van zijn/haar gemaakte werk.
Mag de corrector bij het vak Nederlands soepeler omgaan met de aftrek van punten gereserveerd voor spelling voor dyslectische leerlingen?
Nee, dat mag niet. Er is een beperkte puntenaftrek gereserveerd voor spelfouten en die geldt voor alle kandidaten, ook dyslectici. Hetzelfde geldt voor rekenfouten voor leerlingen met dyscalculie.
Mag een leerling herkansen, ook als hij/zij geslaagd is?
Ja, alle leerlingen, ook geslaagde, mogen deelnemen aan een herkansing van het centraal examen om een cijfer te verbeteren. Voor vmbo-leerlingen geldt dat zij volgens het eindexamenbesluit een cijfer lager dan 6 voor maatschappijleer nog één keer mogen herkansen, voordat het schoolexamen is afgelopen. Leerlingen die meedoen aan het cspe, mogen een herkansing doen voor het centraal examen van een “leervak” én voor een door de directeur aangewezen deel van het cspe.
Mag een leerling zijn centraal examen inzien, voordat hij het vak opnieuw gaat doen voor een herkansing?
Ja, kandidaat mag het gemaakte werk inzien. Hij/zij mag zich laten begeleiden door iemand die voor hem/haar zorgt. De beoordeling en het cijfer staan dan niet meer ter discussie. De score en het cijfer zijn vastgesteld door de examinator en de tweede corrector, en kunnen niet zonder meer gewijzigd worden.
