Wat is een samenwerkingsverband passend onderwijs (SWV)?

Geplaatst door Floor Kaspers op 17 juni 2025
In een samenwerkingsverband (SWV) werken reguliere scholen en scholen voor speciaal onderwijs in een regio samen, zodat er voor alle leerlingen passend onderwijs is Zo zijn in Amsterdam meer dan 277 basisscholen aangesloten bij het Samenwerkingsverband Primair Onderwijs Amsterdam Diemen. En 128 middelbare scholen zijn aangesloten bij het Samenwerkingsverband voortgezet onderwijs Amsterdam-Diemen. Hiervoor maken zij een ondersteuningsplan. In Nederland zijn ruim 150 samenwerkingsverbanden. Alle scholen zijn hierbij verplicht aangesloten. Sinds 1 januari 2025 is het voor ieder samenwerkingsverband passend onderwijs verplicht om een onafhankelijk ouder- en jeugdsteunpunt te hebben. 

Wat is een samenwerkingsverband?

In een samenwerkingsverband passend onderwijs werken reguliere scholen en scholen voor speciaal onderwijs in een regio samen. Zo maken zij afspraken over:

  • welke begeleiding de reguliere scholen bieden;
  • welke leerlingen een plek krijgen in het speciaal onderwijs;
  • hoe de ondersteuningsmiddelen worden verdeeld.

Vervolgens worden deze afspraken vastgelegd in het ondersteuningsplan.

Samenwerkingsverbanden po en vo

In Nederland zijn in totaal 76 samenwerkingsverbanden voor het primair onderwijs en 76 samenwerkingsverbanden voor het voortgezet onderwijs. Omdat het om kleine aantallen leerlingen gaat,  zijn er ook twee landelijke samenwerkingsverbanden: voor reformatorisch primair onderwijs en reformatorisch voortgezet onderwijs.

De indeling van de ruim 150 samenwerkingsverbanden is door de wet bepaald, bijvoorbeeld op basis van het aantal leerlingen en hoe leerlingen doorstromen. Scholen hebben hier geen keuze in gehad. Ze moeten verplicht meedoen met het samenwerkingsverband in hun regio.

Een overzicht van alle samenwerkingsverbanden, de leerlingaantallen en de financiële situatie is te vinden op Samenwerkingsverbanden op de kaart.

Scholen

Iedere school is aangesloten bij het samenwerkingsverband van de regio waarin de school gevestigd is. Dat geldt voor scholen voor:

  • regulier onderwijs
  • speciaal onderwijs (cluster 3 en 4)
  • speciaal basisonderwijs
  • praktijkonderwijs
  • leerwegondersteunend onderwijs.

Daarmee beslaan de samenwerkingsverbanden voor primair en voortgezet onderwijs meestal dezelfde gemeenten.

Speciale scholen waarbij leerlingen uit een groot gebied komen, kunnen zich vrijwillig aansluiten bij meerdere samenwerkingsverbanden. Dat zorgt voor makkelijker afspraken voor leerlingen en de toelaatbaarheidsverklaringen.

Daarentegen organiseren de scholen voor speciaal onderwijs voor cluster 1 en 2 de ondersteuning landelijk. Het gaat daarbij namelijk om kleine groepen leerlingen die specifieke expertise nodig hebben.

Samenwerkingsverband passend onderwijs Amsterdam

In Amsterdam zijn twee samenwerkingsverbanden, namelijk:

Bij deze samenwerkingsverbanden zijn de gemeentes Amsterdam en Diemen samengevoegd.

Oudersteunpunt passend onderwijs

Sinds 1 januari 2025 is het voor ieder samenwerkingsverband passend onderwijs verplicht om een onafhankelijk steunpunt te hebben voor ouders die te maken krijgen met passend onderwijs: het ouder- en jeugdsteunpunt (Art. 19 WPO) en (Art. 2.47a WVO 2020). Sinds schooljaar 2023-2024 voert OCO het Oudersteunpunt passend onderwijs in Amsterdam-Diemen uit. 

Ouders kunnen hier terecht met vragen over passend onderwijs, zoals:

  • de ondersteuning die er voor hun kind op school mogelijk is;
  • hoe zij en hun kind een goede school kunnen kiezen, ook als hun kind extra hulp nodig heeft;
  • welke scholen voor speciaal (basis)onderwijs er zijn;
  • lastige situaties op school.
Meer artikelen over Passend Onderwijs