De toetsing en beoordeling van leerlingen

Geplaatst door Kaja Sariwating op 12 juni 2025
Scholen toetsen en beoordelen de kennis en vaardigheden van leerlingen. Hierbij houden scholen zich aan de WPO (Wet op Primair Onderwijs) en WVO 2020 (Wet Voortgezet Onderwijs 2020), waarin regels staan voor onder andere de doorstroomtoets in groep 8 en examens in het voortgezet onderwijs. Daarnaast maken scholen zelf beleid voor toetsing en beoordeling en publiceren zij dit in de schoolgids. De leerkracht beoordeelt de kennis en vaardigheden van leerlingen vanuit zijn expertise als onderwijsprofessional.

Wettelijke kaders voor beoordeling van leerlingen

Voor de toetsing, bevordering en beoordeling van leerlingen zijn regels. Deze regels staan beschreven in de WPO (Wet op Primair Onderwijs) en WVO 2020 (Wet Voortgezet Onderwijs 2020).

Zo zijn er in het basisonderwijs regels voor de doorstroomtoets in groep 8 en het leerlingvolgsysteem. En in het voortgezet onderwijs zijn er regels voor de examens.

Daarnaast beschrijven de WPO en WVO 2020 ook strafmaatregelen als schorsing en verwijdering.

Beoordeling van leerlingen in schoolgids en leerlingenstatuut

Scholen zijn verplicht om verschillende onderdelen uit de onderwijswetten uit te werken in eigen beleid. De meeste rechten en plichten zijn samengevoegd in de schoolgids. Dit vloeit voort uit het schoolplan.

Vaak wordt de schoolgids gezien als een informatieboekje. Maar wettelijk gezien geldt de schoolgids als een belangrijk beleidsstuk waar ouders en leerlingen rechten aan ontlenen. De school is verplicht om de schoolgids voorafgaand aan het schooljaar beschikbaar te stellen.

Scholen in het voortgezet onderwijs hanteren ook een leerlingenstatuut. Het leerlingenstatuut is bedoeld om leerlingen meer verantwoordelijk te geven en de huisregels van de school na te laten leven. Soms staan er ook gedragsregels in opgenomen. Het leerlingenstatuut kan bovendien gebruikt worden om leerlingen te beoordelen en sancties op te leggen. Bijvoorbeeld wanneer er een incident heeft plaatsgevonden.

Beoordelingsvrijheid leraar vanuit eigen expertise

Binnen het schoolbeleid hebben leerkrachten de ruimte om het niveau van een leerling te beoordelen op basis van hun professionele expertise.

Een voorbeeld hiervan is de beslissing om een leerling te laten zittenblijven. Tegen een dergelijke beslissing is geen bezwaar mogelijk, aangezien deze valt onder de deskundigheid van de leerkracht (Art. 31a lid 2 WPO).

Daarnaast heeft een leerkracht de bevoegdheid om een leerling tijdens de les te corrigeren of passend strafwerk op te geven, indien nodig.

Meer info

Meer informatie over de regels voor zittenblijven, tips voor ouders bij zittenblijven en de schoolgids staat in de volgende artikelen:

Meer artikelen over Toetsen