Wat doet de school bij seksuele intimidatie van leerlingen?
Wat is seksuele intimidatie?
Seksuele intimidatie is elke vorm van seksuele toenadering, verzoeken om seksuele gunsten of ander seksueel-getint gedrag, dat door (één van de) betrokkenen als ongewenst wordt ervaren. Dit kan overal voorkomen, ook in of rond de school, en kent verschillende vormen:
- Verbale seksuele intimidatie: grapjes, dubbelzinnige opmerkingen, verhalen over seksuele ervaringen, dubbelzinnig gebruik van emoticons in apps, zoals TikTok, Instagram en Telegram.
- Seksueel misbruik: verleiden van een minderjarige voor seksuele doeleinden (grooming) of het ongevraagd doorsturen van sexy/naakt beeldmateriaal van een persoon.
- Non-verbale seksuele intimidatie: aanranding of verkrachting.
Seksuele intimidatie op school
Seksuele intimidatie kan ook op school of buiten schooltijd voorkomen. Bijvoorbeeld tussen:
- leerlingen onderling
- schoolmedewerkers onderling
- een schoolmedewerker en een leerling
Seksuele intimidatie signaleren
De school is verantwoordelijk voor de veiligheid van alle leerlingen en personeel. In de praktijk is het soms echter lastig om seksuele intimidatie te signaleren. Niet alleen omdat het vaak online plaatsvindt en buiten het zicht van anderen. Maar ook omdat gedrag van een leerling of schoolmedewerker op verschillende manieren opgevat kan worden. Wat de één ervaart als seksueel of grensoverschrijdend, ervaart een ander niet op die manier. En wat de één vriendschappelijk bedoelt, kan de ander als grensoverschrijdend of ongewenst ervaren.
Juist vanwege deze complexiteit moeten scholen een zorgvuldig veiligheidsbeleid hebben met een helder protocol waarin precies staat hoe school en betrokkenen moeten handelen.
Meldplicht seksueel misbruik in het onderwijs
Seksueel misbruik zijn alle vormen van seksuele intimidatie die strafbaar zijn, zoals aanranding en verkrachting. Schoolmedewerkers melden verplicht signalen of redelijke vermoedens van strafbare feiten die tegen een minderjarige zijn gepleegd. Zij doorlopen daarbij de volgende stappen:
- De medewerker meldt de vermoedens bij het schoolbestuur. Dit verloopt soms via de schooldirecteur.
- Het schoolbestuur overlegt met de Onderwijsinspectie of er sprake is van een redelijk vermoeden van een strafbaar feit.
- Ouders en/of verzorgers van het slachtoffer worden geïnformeerd en de dader wordt gemeld dat aangifte wordt gedaan.
- Het schoolbestuur doet aangifte bij justitie of politie.
De bepalingen over de meldplicht zijn gelijk in het basisonderwijs (art. 4a lid 1 en 2 WPO), het speciaal onderwijs (art. 4a lid 1 en 2 WEC), het voortgezet onderwijs (art. 3.39 lid 1 en 2 WVO 2020) en het middelbaar beroepsonderwijs (art. 1.3.8 lid 1 en 2 WEB).
Deel vermoedens met school
Jongeren zijn nog volop in ontwikkeling. Vanwege de leeftijd maken zij daardoor niet altijd de juiste keuzes. Soms is er een vermoeden dat een leerling buiten school slachtoffer is van seksueel misbruik. Maak dit bespreekbaar. Deel vermoedens met mensen die je vertrouwt binnen de school. Dit kan bijvoorbeeld de mentor zijn, een docent of eventueel de vertrouwenspersoon van de school. Bedenk goed: als je je vermoeden niet deelt, dan wordt er ook niets mee gedaan.
Meer informatie over wat scholen doen om de veiligheid van leerlingen te borgen is te lezen in het artikel Wat doet de school aan veiligheid van leerlingen?