Wat leert mijn kind op het sbo (speciaal basisonderwijs)?
In het sbo leren kinderen hetzelfde als op een reguliere school
Op een school voor sbo (speciaal basisonderwijs) leren leerlingen hetzelfde als op een reguliere school. Het sbo valt namelijk net als het reguliere basisonderwijs onder de Wet op het Primair Onderwijs (WPO). In de WPO staan kerndoelen (Art. 9 lid 5 WPO). Deze kerndoelen omschrijven globaal wat scholen aan leerlingen tot en met groep 8 moeten aanbieden.
Sinds het schooljaar 2019-2020 maken leerlingen in het sbo, net als leerlingen in het regulier onderwijs, de verplichte doorstroomtoets. Na het speciaal basisonderwijs gaan de meeste leerlingen naar het vmbo, het praktijkonderwijs of het voortgezet speciaal onderwijs.
Het speciaal basisonderwijs (sbo) is niet hetzelfde als speciaal onderwijs (so). Het speciaal onderwijs valt dan ook niet onder de WPO, maar onder de Wet op de expertisecentra (WEC). Lees meer over de verschillen tussen sbo en so in: ‘Wat is het verschil tussen speciaal onderwijs en speciaal basisonderwijs?’
Kerndoelen: wat leren kinderen in het sbo tot en met groep 8?
De 58 kerndoelen staan in het Besluit vernieuwde kerndoelen WPO. De kerndoelen omschrijven globaal wat leerlingen tot en met groep 8 aangeboden moeten krijgen. De kerndoelen zijn verdeeld over zes vakken:
- Nederlands: mondeling taalonderwijs, schriftelijk taalonderwijs en taalbeschouwing en strategieën;
- Engels: verplicht vanaf groep 7;
- Rekenen/wiskunde: wiskundig inzicht en handelen, getallen en bewerkingen en meten en meetkunde;
- Oriëntatie op jezelf en de wereld: mens en samenleving, natuur en techniek, ruimte en tijd;
- Kunstzinnige oriëntatie: beeldende kunst, muziek, dans en theater;
- Bewegingsonderwijs.
Een voorbeeld van een kerndoel van het vak Nederlands is: ‘De leerlingen leren informatie en meningen te vergelijken en te beoordelen in verschillende teksten’.
Een voorbeeld van een kerndoel van het vak rekenen/wiskunde is: ‘De leerlingen leren schriftelijk optellen, aftrekken, vermenigvuldigen en delen volgens meer of minder verkorte standaardprocedures’.
Tussendoelen en leerlijnen: wat leren kinderen in het sbo per leerjaar?
Tule (Tussendoelen & Leerlijnen) en SLO (Stichting Leerplanontwikkeling) hebben de 58 kerndoelen uitgewerkt in tussendoelen en leerlijnen per leerjaren 1/2, 3/4, 5/6 en 7/8. De kerndoelen en leerlijnen helpen scholen een doorgaande leerlijn voor kinderen te ontwikkelen.
Wil je weten wat je kind per leerjaar leert in het sbo? Lees dan de artikelenreeks ‘Wat leert mijn kind in groep…?’. Hierin zijn de 58 kerndoelen, die voor zowel het sbo als het reguliere basisonderwijs gelden, voor groepen 1 tot en met 8 uitgewerkt. Bijvoorbeeld: ‘Wat leert mijn kind in groep 6?‘.
Verschillen tussen sbo-scholen onderling
Er zijn onderlinge verschillen tussen sbo-scholen. Dit komt omdat de wet alleen voorschrijft wat scholen moeten aanbieden – de kerndoelen – en niet hoe zij dit moeten doen. Zo kunnen scholen verschillende lesmethoden gebruiken, verschillende didactische werkvormen toepassen en verschillende onderwijsconcepten hebben.
HKC De Wereldboom in Amsterdam Zuid is bijvoorbeeld een humanistische school. Het humanisme is een levensbeschouwing waarin de mens, de menselijke waardigheid en de menselijke ontwikkeling centraal staan. En de Tobiasschool in Amsterdam Zuid is een vrijeschool. Houd rekening met deze verschillen als je een sbo-school zoekt voor je kind.
Overzicht sbo-scholen in Amsterdam
- Driesprong: Amsterdam Nieuw-West, rooms-katholiek;
- Dumont: Amsterdam Zuidoost, openbaar
- Hasselbraam: Amsterdam Nieuw-West, rooms-katholiek
- Van Houteschool: Amsterdam Zuidoost, openbaar
- Kans: Amsterdam Nieuw-West, openbaar
- Het Spectrum: Amsterdam Oost, openbaar
- Spectrum: Amsterdam IJburg, openbaar
- Tobiasschool SBO: Amsterdam Zuid, vrije school
- Universum: Amsterdam Noord, openbaar
- HKC Wereldboom: Amsterdam Zuid, humanistisch
- Zeppelin: Amsterdam Noord, protestants-christelijk
Verschillen tussen sbo en regulier onderwijs
Er is een aantal verschillen tussen het sbo en het regulier basisonderwijs. Zo is de gemiddelde groepsgrootte op het sbo bijvoorbeeld veertien kinderen, terwijl dit op een reguliere school drieëntwintig kinderen is. Hierdoor is er meer individuele begeleiding mogelijk op het sbo.
Daarnaast werken er meer deskundigen in het sbo om kinderen te helpen met leren. Deze deskundigen hebben vaak een extra opleiding gevolgd, zoals de master SEN (Special Educational Needs) of orthopedagogiek. Ook zijn er extra voorzieningen binnen de sbo-school aanwezig, bijvoorbeeld logopedie en speltherapie.
Een ander verschil tussen speciaal basisonderwijs en regulier basisonderwijs is dat sbo-scholen in Amsterdam voor alle leerlingen een groeidocument maken. Hierin staat welke ondersteuning de leerling nodig heeft, wat de leerdoelen zijn en wat de eventuele vervolgstappen zijn. Alle scholen in Amsterdam werken met hetzelfde digitale document. Meer weten over het groeidocument? Lees: ‘Wat is een groeidocument?’ of Bekijk dit filmpje van het Samenwerkingsverband Amsterdam-Diemen.
Toelaatbaarheidsverklaring
Een ouder kan zijn kind niet rechtstreeks aanmelden voor een sbo-school. Het samenwerkingsverband beoordeelt namelijk op verzoek van de reguliere school of een leerling naar een school voor speciaal basisonderwijs mag (Art. 18a lid 6c WPO). Als het samenwerkingsverband dit goedkeurt krijgt het kind een toelaatbaarheidsverklaring (tlv). Een tlv kan voor een korte periode worden afgegeven of voor de gehele basisschoolperiode. Pas als een tlv is afgegeven, kan een ouder een geschikte sbo-school zoeken voor zijn kind.
