Video
De OSVO heeft een video gemaakt waarin de loting- en matching wordt uitgelegd.
Veel gevraagd
Hoe werkt Centrale loting en matching?
De leerlingen worden via de computer in het bijzijn van een notaris geplaatst op een VO-school van hun voorkeurslijst. Hiervoor wordt het algoritme DA-STB (“Deferred Acceptance, Single-Tie-Breaking”) gebruikt. Dat gaat als volgt:
- Leerlingen maken een voorkeurslijst op basis van hun voorkeuren en melden zich vervolgens aan bij de VO-school van eerste voorkeur. Lees ook het artikel Veelgestelde vragen over opstellen voorkeurslijst en aanmelden.
- Via het Centrale loting en matching systeem krijgt elke leerling één lotnummer.
- Alle leerlingen worden op volgorde van hun lotnummer één voor één geplaatst.
- Als een leerling aan de beurt is om geplaatst te worden, wordt eerst gekeken naar de VO-school die bovenaan de voorkeurslijst van deze leerling staat.
- Is die VO-school al vol, dan wordt gekeken naar de tweede voorkeur, en als die vol is naar derde voorkeur, etc.
- Heeft de leerling een plek op een VO-school gekregen, dan gaat het centrale systeem door met het volgende lotnummer. Zo wordt elke leerling geplaatst.
Hoe kunnen de Amsterdamse schoolbesturen een plaatsingsgarantie geven?
De Amsterdamse VO-scholen geven een plaatsingsgarantie aan leerlingen die een voorkeurslijst inleveren met voldoende scholen:
- vier VO-scholen voor de adviezen vmbo-b, vmbo-b/k en vmbo-k (al deze adviezen met en zonder lwoo);
- zes VO-scholen voor de adviezen vmbo-t (met en zonder lwoo) en vmbo-t/havo;
- twaalf VO-scholen voor de adviezen havo, havo/vwo en vwo.
Het gaat hier om het aantal verschillende scholen. Indien een VO-school twee keer op een voorkeurslijst voorkomt, met een reguliere- en een profielklas, dan telt dit als één school.
Voorafgaand aan de Centrale loting en matching wordt de capaciteit van de Amsterdamse VO-scholen ingevoerd in de lotingscomputer. Als bij de uitvoering van de Centrale loting en matching blijkt dat met de opgegeven capaciteit niet alle leerlingen (met voldoende lange voorkeurslijst) geplaatst kunnen worden, dan is de lotingscomputer zo geprogrammeerd dat er in elke brugklas een extra stoel kan worden bijgezet om alle leerlingen (met voldoende lange voorkeurslijst) geplaatst te krijgen.
Als de lotingscomputer op deze manier niet alle leerlingen met voldoende lange voorkeurslijst heeft kunnen plaatsen, dan vindt er een bestuurlijk inspanningsoverleg plaats tussen de VO-schoolbesturen om te bepalen waar nog extra capaciteit gecreëerd kan worden om ook deze leerlingen met voldoende lange lijsten te plaatsen op een school van hun voorkeur. De notaris houdt toezicht of dit proces op ordelijke wijze verloopt.
Hoe werken de voorrangsregels?
Sommige leerlingen hebben recht op voorrang, bijvoorbeeld omdat ze van een basisschool met een bepaald onderwijsconcept afkomen. Voorrangsregels staan vermeld in de Keuzegids VO 2020 op de pagina’s van de scholen. Een school mag alleen een voorrangsregel hanteren als de voorrangsregel in deze gids vermeld staat op de scholenpagina’s (zie pagina’s 48 t/m 132). Leerlingen die recht hebben op voorrang kunnen hier alleen gebruik van maken door de VO-school waar ze voorrang hebben op de eerste plek van hun voorkeurslijst te plaatsen. Bij het behandelen van alle aanmeldingen gaat de VO-school na of het klopt dat je voorrang hebt.
De voorrangsregels voor broertjes en/of zusjes van zittende leerlingen en voor kinderen van personeelsleden van een VO-school zullen worden afgebouwd.
Hoe gaat Centrale loting en matching om met voorrangsregels?
Elke leerling die deelneemt aan de Centrale loting en matching krijgt in het bijzijn van de notaris via de computer een lotnummer toegekend. Daarna worden eerst alle leerlingen met voorrang op volgorde van lotnummer geplaatst op hun VO-school (of eventueel profielklas van een school) van eerste voorkeur, waar zij dus voorrang hebben. Wanneer blijkt dat er meer leerlingen met voorrang zijn dan waar plaats voor is op de school (evt. profielklas), dan zullen de leerlingen met het zwakste lotnummer weer worden teruggeplaatst – in volgorde van lotnummer – met alle andere leerlingen zonder voorrang. Vervolgens gaat de computer vanaf lotnummer 1 de leerlingen plaatsen zo hoog mogelijk op hun voorkeurslijst. Hierin doen dan ook de leerlingen met voorrang mee die uitgeloot waren.
Een voorbeeld: School A heeft 30 beschikbare plekken in de brugklas. Er hebben zich bij deze school 50 leerlingen als eerste voorkeur gemeld en daarvan hebben er 40 voorrang om op school A geplaatst te worden. Dan krijgen alle leerlingen een lotnummer. De leerlingen met voorrang worden op volgorde van dat lotnummer geplaatst, tot de 30ste leerling die de klas vol maakt. De leerlingen met voorrang dit niet geplaatst konden worden, worden daarna in volgorde van lotnummer (met alle andere leerlingen) geplaatst op een VO-school die lager op hun voorkeurslijst staat.
Ook gevraagd
Hoe werkt het voor leerlingen met een dubbel basisschooladvies in de Centrale loting en matching?
Leerlingen met een dubbeladvies, loten mee met de leerlingen die het lagere van de twee adviezen krijgt. Bijvoorbeeld: een leerling met een vmbo-t/havo advies, maakt samen met de leerlingen met een vmbo-t advies kans op een plek op een betreffende school die voor beide basisschooladviezen toegankelijk zijn. Er zijn ook scholen die ervoor kiezen om alle adviezen samen mee te laten loten voor de beschikbare plekken. Dan wordt er na de Centrale loting en matching bekeken hoe de klassen worden ingedeeld.
Hoe verloopt voorrang in het algoritme?
Elke leerling die deelneemt aan de Centrale loting en matching krijgt in het bijzijn van de notaris in de computer een lotnummer toegekend. Vervolgens worden alle leerlingen met voorrang op volgorde van lotnummer geplaatst op hun school (eventueel profielklas van een school) van eerste voorkeur en waar zij dus voorrang hebben.
Wanneer blijkt dat er meer leerlingen met voorrang zijn dan er capaciteit is op de school (evt profielklas), dan zullen de leerlingen met het zwakste lotnummer weer terug in volgorde van lotnummer worden geplaatst met alle andere leerlingen zonder voorrang.
Vervolgens gaat de computer vanaf lotnummer 1 de beschikbare plekken toekennen. Hierin doen dan ook de leerlingen mee die met voorrang uitgeloot waren.
Wat zijn de kansen op plaatsing?
De Centrale loting en matching verandert niets aan het aantal plaatsen op scholen. Er is in Amsterdam voldoende plek voor alle leerlingen, maar omdat sommige scholen populair zijn moet er geloot worden. Het is ook in dit systeem onvermijdelijk dat er leerlingen teleurgesteld worden en terechtkomen op een school die laag op hun voorkeurslijst staat.
De kans op plaatsing op een VO-school die hoog op je voorkeurslijst staat is afhankelijk van je lotnummer, je basisschooladvies en de VO-scholen op de voorkeurslijst(en). Vorig jaar kwam ruim 83% van de leerlingen op hun favoriete school terecht en bijna 98% op een VO-school van hun top 5. Hoeveel leerlingen er dit jaar naar hun favoriete VO-school kunnen gaan, is niet goed te voorspellen. Er is een kans dat de percentages dit jaar slechter uitvallen, omdat er meer leerlingen meedoen aan de Centrale loting en matching.
Het percentage kan per advies verschillen (bij vmbo-b komt een hoger percentage op eerste voorkeur, bij havo en vwo is het lager). Ook zal een percentage van de leerlingen buiten de top 5 vallen. Dit kan dus ook plaatsing op VO-school 6, 7, 8, 9, 10 of zelfs buiten de top 10 betekenen.
Meer over de percentages en cijfers van de Centrale loting en matching lees je in de Beschrijvende analyse matching en loting voortgezet onderwijs Amsterdam 2019 en in het Verslag Centrale loting en matching 2019 en de Evaluatie Kernprocedure 2019. Een overzicht van de uitslagen uit eerdere jaren vind je in het artikel Wetenschappelijke rapporten over matching en loting in Amsterdam.
Moet ik rekening houden met de plaatsingsgarantie tijdens het opstellen van mijn voorkeurslijst?
Als je de kansen op plaatsing een rol wil laten spelen, kun je beter geen scholen weglaten op de voorkeurslijst. Zet altijd de school waar je het liefst heen wil bovenaan. Denk wel goed na over de onderste scholen op je voorkeurslijst. Want als je populaire scholen bovenaan je lijstje zet, dan is de kans groter dat je geplaatst wordt op een school die lager op de voorkeurslijst staat (als je pech hebt met je lotnummer).
Wat als de leerling niet geplaatst is bij de Centrale loting en matching?
Als het niet gelukt is om je te plaatsen omdat je voorkeurslijst te kort was, dan krijg je snel de kans op je opnieuw aan te melden. Je krijgt dan te horen welke VO-scholen nog plek hebben en zet opnieuw de scholen met beschikbare plekken op volgorde van voorkeur. Het streven is dat elke leerling voor de meivakantie een plek krijgt aangeboden. Lees hieronder welke stappen er dan ondernomen moeten worden:
- Je ouders bekijken het overzicht van de scholen die nog plaats hebben via het ouderportaal. Als jij en je ouders nog een VO-school willen bezichtigen kunnen jullie hiervoor met de VO-school van jullie keuze een afspraak maken.
- Je ouders vragen een nieuw gepersonaliseerd aanmeldformulier met de lijst van VO-schoolkeuzes aan bij de basisschool. De basisschool kan dit downloaden en printen uit ELK. Deze persoonlijke voorkeurslijst is niet noodzakelijk. Je ouders kunnen ook met de lijst van de website voschoolkeuze020.nl en jouw ELK nummer naar de nieuwe VO-school van eerste voorkeur. Alleen de scholen die nog plaats hebben staan op de keuzelijst vermeld.
- Je ouders melden je op vrijdag 3, maandag 6 of dinsdag 7 april 2020 aan bij de nieuwe VO-school van eerste voorkeur van de lijst met VO-scholen. Zij nemen je BSN-nummer, je ELK-leerlingnummer en je nieuwe voorkeurslijst mee.
- Je ouders zien in het ouderportaal op 9 april 2020 om 15:30 uur opnieuw de uitkomst van de Centrale loting en matching.
Weinig gevraagd
Hoe werken de reservelijsten?
Sommige VO-scholen hebben tijdens de Centrale loting en matching onvoldoende capaciteit om alle leerlingen die erheen willen een plek te geven. Deze scholen stellen een reservelijst op voor de uitgelote leerlingen. Lees voor meer details het artikel Veelgestelde vragen over de reservelijst.
Kan een leerling naar een VO-school waar niet wordt geloot?
Er zijn veel scholen waar plek is voor alle leerlingen die daar graag naar toe willen en niet geloot wordt. Elke leerling die meedoet aan de Centrale loting en matching krijgt een lotnummer. Op de VO-scholen waar in voorgaande jaren niet is geloot, zal hoogstwaarschijnlijk plek voor een leerling zijn ongeacht het lotnummer. In het onderzoeksrapport ‘Beschrijvende analyse matching en loting voortgezet onderwijs Amsterdam 2019’, van de onderzoekers Gautier, De Haan, Van der Klaauw, Oosterbeek, uit juli 2019 kun je zien of er dat jaar op een school is geloot.
Wanneer is de Centrale loting en matching?
De Centrale loting en matching vindt eind maart 2020 plaats. Op 2 april 2020 om 15:30 uur wordt de uitslag van de Centrale loting en matching bekend gemaakt in het ouderportaal.
Krijgen tweelingen een eigen of gezamenlijk lotnummer?
Elke leerling, tweeling of niet, krijgt een eigen lotnummer. Als tweeling ga je dus apart de Centrale loting en matching door.
Worden er ook leerlingen willekeurig (‘at random’) geplaatst op scholen die niet op hun voorkeurslijst staan?
Vorig jaar is de plaatsingsgarantie ingevoerd. Deze geldt als een leerling het minimum aantal voorkeuren heeft ingevuld op zijn/haar voorkeurslijst. De VO-scholen in Amsterdam zorgen er dan voor dat alle leerlingen op een school van hun voorkeurslijst worden geplaatst. Als een leerling onverhoopt toch niet geplaatst kan worden op een VO-school van zijn/haar voorkeurslijst omdat alle VO-scholen op de lijst geen plek hebben, gaat vereniging OSVO in overleg met de betreffende schoolbesturen om te komen tot plaatsing van de leerling. Indien er niet is voldaan aan de voorwaarden van de plaatsingsgarantie zal de leerling zich opnieuw moeten inschrijven bij een school van eerste voorkeur op de lijst van de tweede Centrale loting & matching (Afrondingsfase). De aanmelding voor de afrondingsfase is op vrijdag 3 april, maandag 6 april, dinsdag 7 april en de plaatsing vindt uiterlijk op donderdag 9 april plaats.
Doen alle scholen mee aan de Centrale loting en matching?
Nee. Scholen voor praktijkonderwijs, VSO, Kopklas en tussenvoorziening doen niet mee. In de Keuzegids 2020 staat per VO-school vermeld of deze wel/niet deelnemen aan de Centrale loting en matching.
Wanneer en hoe hoort een leerling op welke VO-school hij is geplaatst?
Op donderdag 2 april 2020 om 15:30 uur wordt de uitslag van de Centrale loting en matching bekend gemaakt. Basisscholen kunnen vanaf dat moment in ELK zien waar een leerling is geplaatst. De ouders kunnen dit – mits ze een e-mailadres hebben opgegeven bij de aanmelding – zien in het ouderportaal. De VO-scholen verzenden deze dag ook een brief naar alle leerlingen die bij hen zijn geplaatst.
Is een leerling niet geplaatst vanwege een te korte voorkeurslijst, dan krijgt deze leerling op vrijdag 3, maandag 6 of dinsdag 7 april 2020 de kans om opnieuw een voorkeurslijst in te vullen met scholen die nog plekken beschikbaar hebben. In het ouderportaal is dan op donderdag 9 april 2020 te zien op welke VO-school de leerling is geplaatst.
Doen de leerlingen uit de regio (andere gemeentes buiten Amsterdam) die ook naar een Amsterdamse VO-school willen, ook mee aan de Centrale loting en matching?
Ja, leerlingen van buiten Amsterdam, zogenaamde buitenleerlingen, die naar een VO-school in Amsterdam willen, doen ook mee aan de Centrale loting en matching. Zij melden zich ook tussen 2 en 13 maart 2020 bij de VO-school van eerste voorkeur.
De Centrale loting en matching hangt nauw samen met ELK. Basisscholen in sommige gemeentes rondom Amsterdam werken net als de Amsterdamse basisscholen in ELK. Zij kunnen het aanmeldformulier met de voorkeurslijsten uitprinten voor hun leerlingen. De buitenleerlingen die daar niet in geregistreerd staan, moeten zich op een andere manier aanmelden dan Amsterdamse leerlingen. Als je buitenleerling bent, krijg je van je basisschool geen gepersonaliseerd aanmeldformulier (een persoonlijk formulier met je naam erop). Je kunt vanaf half februari op de site voschoolkeuze020.nl een blanco aanmeldformulier downloaden, met keuzelijst van VO-scholen die passen bij jouw basisschooladvies. Dit formulier wordt ingevuld door je ouders en je basisschool zet een handtekening en een stempel. Je ouders brengen het formulier mee naar de aanmelding. Verder verloopt het precies als bij de leerlingen uit Amsterdam.
Hoe werkt plaatsing op de profielklassen binnen de Centrale loting en matching?
Sommige scholen bieden afzonderlijke profielklassen, zoals sport, kunst, gymnasium, technasium en tweetalig onderwijs. Deze profielklassen worden over het algemeen niet meegenomen in de Centrale loting en matching en kunnen dus niet worden opgenomen op de voorkeurslijst. VO-scholen regelen de verdeling van de aangemelde leerlingen over de verschillende (profiel)klassen ná de Centrale loting en matching.
Elke VO-school kan ervoor kiezen om maximaal één profielklas per basisschooladvies op te nemen in de keuzelijst op het aanmeldformulier.
Lees ook het artikel Verdubbelt plaatsingskans als ik van een school zowel een reguliere klas als profielklas op mijn voorkeurslijst zet?.
Mag je je lotnummer ruilen met een andere leerling om op elkaars voorkeursscholen terecht te komen?
Nee, dit is niet mogelijk en ook niet toegestaan. Het zou ook geen zin hebben, want door het gebruikte systeem is er geen enkele kans dat je hoger op je voorkeurslijst terechtkomt door te ruilen.
Lees meer over het ruilverbod in het artikel Kort geding over matching.
Op welke manier kunnen scholen hun capaciteit opgeven voor de Centrale loting en matching?
Hier is een instructie voor geschreven en gedeeld met de bestuurders van de VO-scholen van Amsterdam. Scholen geven per capaciteitsgroep hun minimale en maximale capaciteit op.
Wat is ‘proefmatchen’ of ‘de voorlopige matching’ en wat is het doel hiervan?
Aan het einde van de aanmeldperiode is bekend welke leerlingen met hun voorkeurslijsten deel gaan nemen aan de Centrale loting en matching. Ook de VO-scholen hebben in die periode aangegeven hoeveel leerlingen voor welke onderwijssoort ze volgend schooljaar kunnen verwelkomen (hun capaciteit).
Om te zorgen dat zoveel mogelijk leerlingen op een VO-school van zo hoog mogelijke voorkeur komen, voeren de scholen de ‘proefmatch’ of ‘voorlopige matching’ uit. Dat betekent dat ze gaan proberen de uitkomst van de loting en matching te verbeteren. Dit kunnen ze doen door te schuiven met hun capaciteit of door het aantal beschikbare plekken anders te verdelen over de verschillende basisschooladviezen. Soms is dit mogelijk, soms niet. Het gezamenlijk streven is om zoveel mogelijk leerlingen op een zo hoog mogelijke VO-school van hun voorkeurslijst te plaatsen.
Hoe kan het dat sommige leerlingen die een school als eerste voorkeur op hun lijst hadden staan, hun plek verliezen aan leerlingen die de school als tweede of lagere voorkeur op hun lijst hadden staan?
Dit noemen we het verdringingseffect. De plekken worden verdeeld op basis van lotnummers. De lotnummers bepalen wanneer je aan de beurt bent met jouw voorkeurslijst. Een voorbeeld is een leerling die op zijn derde voorkeur wordt geplaatst, terwijl dit de eerste voorkeur is van een leerling die een slechter lotnummer had. Dit nadelige effect van de lotingsmethode voelt onrechtvaardig aan.
